Bir koca yılı daha geride bırakmak üzereyiz.
Yıl başı, yıl sonu neredeyse her konuda ölçme biçme vesilesi oluyor.
Peki niye ölçeriz? Ölçmek niye önemli?
Cevap, kalıplaşmış bir cümle: Ölçmezsen yönetemezsin!
Biz de yılı geride bırakırken, neler konuşuldu ve gelecek yıl neler konuşulacağına bakmaya çalışalım.
Ne de olsa, bir gündem dökümü yapmak da geçmişle bağlantılı şekilde geleceğe bakmayı kolaylaştırabilir.
Her şeyi bir köşeye sığdırmak zor, eksiklerimi olacaktır, peşinen affola diyelim.
Hadi başlayalım...
2019 yılında enerjide en çok konuşulan konular arasında, hiç kuşkusuz zamlar yer aldı.
Elektrik ve doğalgaz tarifelerine yapılan zamlar çok konuşuldu.
Elektrik üreticilerinin yüklü kredi borçlarının yeniden yapılandırılması da bir başka konuydu.
Türkiye ve Avrupa’ya Azerbaycan gazı taşımak üzere inşa edilen TANAP’ın, gazı Avrupa’ya aktaracak TAP hattına bağlanması önemli bir gelişmeydi.
Karadeniz’in altından geçerek Türkiye’ye ve oradan da Avrupa’ya Rus doğalgazı taşıyacak TürkAkım projesinin Kıyıköy’deki alım terminali de bitti, yılın hemen başında törenle açılacak.
İhaleleri 2017 yılında yapılan ve Kalyon Grubu’nun yabancı partnerlerle birlikte kazandığı
YEKA güneş ve YEKA rüzgar yatırımları konuşulmaya devam etti çünkü hala hayata geçiremedi. Üstelik YEKA güneşteki Güney Koreli Hanwha ortaklıktan çekildi. Tabii en önemlisi her iki projeye de hayata geçirilmeleri için ilave süreler verilmesiydi.
Geçmişte olduğu gibi güneş enerjisi, sektörün en çok konuşulan konuları arasındaki yerini korudu ama yine önceki yıllarda olduğu gibi pek fazla yol alınamadı.
Yenilenebilir bir kaynak sayıldığı halde jeotermal, 2019’da çevrecilerin gündeminden hiç düşmedi. Enerji yatırımcıları tarıma ve çevreye zarar vermekle itham edilmekten kurtulamadı. Bunun nedeni bir yanıyla bilgi kirliliği olsa da geçmiş yıllardaki kimi kötü uygulamaların bıraktığı kötü algıyı düzeltmenin hiç de kolay olmadığı anlaşıldı. Bu kötü algıyı temizlemek daha epey zaman alacak gibi.
Akaryakıt sektöründe tüketici satış fiyatlarına fiilen tavan koyma uygulaması yine gündemdeydi. Esnek ÖTV uygulamasıyla, benzin, motorin ve LPG otogaz pompa satış fiyatlarının belki bir rakamın üzerine çıkması engellendi. Zam ihtiyacı, ÖTV’de kısıntıya gidilerek karşılandı.
2019 yılı sonuna kadar baca filtresi takma yükümlülüğü bulunduğu halde pek bir adım atmadıkları gözlenen kömür santralleri de yoğun eleştiri bombardımanı altında kaldılar. Kendilerine ek süre tanıyan yasa değişikliği Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan veto yedi.
Vetodan sonra yükümlülüklerini yerine getirmeyen santrallerin çalışıp çalışamayacakları 2020 gündemine kalan konuların başında geliyor.
Ve 2020’deki diğer önemli konu başlıkları. Doğalgazda al ya da öde şartı baskısı altında kalan ithalatçıların durumu, kamuoyunda çok öne çıkmasa da perde arkasında çok konuşulacak.
Elektrik üreticilerinin maliyet bazlı fiyatlandırma talepleri yine gündemdeki yerini koruyacak. Özel sektör şirketleri kamunun fiyata doğrudan ya da dolaylı müdahalelerinin piyasayı bozucu etki yaptığı, bunun da finansal borçları ödenemez noktaya sürüklediği tezini işlemeye devam edecek.
Güneş enerjisi alanında çatı uygulamalarının yaygınlaştırılması için daha neler yapılır bilinmez ama firmaların teşvik/destek talebinin bir türlü arkası kesilmiyor.
TANAP’tan gelen doğalgazın Avrupa’ya taşınmak üzere TAP’a verilmeye başlaması 2020 ortalarında gerçeğe dönüşecek gibi görünüyor.
Velhasıl enerji sektörü 2020’de de bilindik meseleleri konuşacak.
Tabii unutmadan, Doğu Akdeniz 2019’da olduğu gibi 2020’de de gündemin en sıcak başlıklarından biri olmayı sürdürecek.