Enerji Günlüğü - GE Enerji Yönetimi Dünya Başkanı Marc Begor'a göre dünyada enerji yönetimindeki dört ana trend, daha güvenilir şebeke, ekipman yenileme, kayıp kaçağı azaltma ve yenilenebilir kaynakların şebekelere daha fazla entegrasyonu...
General Electric Enerji Yönetimi Dünya Başkanı Marc Begor, dünyada enerji yönetimini etkileyecek trendlerden, Türkiye’nin enerji yönetimine kadar birçok konuyu Enerji Günlüğü'ne değerlendirdi. Küresel elektrik talebinin 2050’de bugünkünün iki katına çıkacağını belirten Begor’a göre, enerji verimliliği işi ana enerji iş kollarının iki katı bir hızla büyüyecek.
Enerji yönetiminde yakın gelecekte dünyayı etkileyecek megatrendler nelerdir?
Özetlemek gerekirse bu alanda 4 megatrendin etkili olacağını düşünüyoruz. Birincisi yaptığımız incelemeler, 2050'ye kadar küresel elektrik talebinin bugünkünün iki katına çıkacağını gösteriyor. Artan bu talep daha güvenilir ve daha verimli bir elektrik şebekesine duyulan ihtiyacı önemli kılacak. İkincisi şebekelerde kullanılan elektriksel teçhizatın yıpranmasına veya teknik ömrünü doldurmasına az kalmasına paralel, verimliliği artırmaya yönelik varlık iyileştirmesi çözümlerinin üretilmesi. Ve şebeke işletme açısından diğer bir megatrend, şebekedeki teknik ve teknik olmayan kayıpları azaltmaya yönelik çalışmalar. Dördüncü ve son megatrend ise yenilenebilir kaynakların artan talebe paralel şebekeye entegre edilmesi yönündeki uygulama ve çözümlerin hızlanması.
Enerji verimliliği işlerindeki beklentileriniz neler?
Enerji yönetiminin çekirdek enerji alanından daha hızlı büyüyeceğini düşünüyoruz. Kesin bir rakam veremesek de, çekirdek enerji alanındaki büyüme tek haneli bir rakamsa, enerji verimliliği ve enerji yönetimi alanlarına giren pazardaki büyüme iki haneli olacaktır.
Enerji verimliliğinin en temel katma değeri nedir?
En başta geleni, şebekenin kararlılığını artırmak dediğimiz arz güvenliği. Bu alanda önemli bir potansiyel görüyoruz. Diğeri de kayıp kaçakları azaltmaya, maliyetleri düşürmeye yönelik verimliliği artırma.
Teknolojinin gelişimi enerji yönetimini nasıl etkiliyor?
GE olarak yatırım yaptığımız en önemli alanlardan birisi şebeke yönetimine yönelik yazılımlar. Arz güvenliğini sağlayacak, kesintileri azaltacak, teknik ve teknik olmayan kayıp kaçak tüketimi algılamamızı, coğrafi olarak konumlanmamızı sağlayacak yazılımların hepsi önümüzü açan çözümler. İkincisi, şebekelerdeki techizatların teknik ömrünün sonuna gelmesinden kaynaklanabilecek sorunların, önemli kesintilere yol açmadan teşhis edilmesini sağlayacak uygulamalar. Akıllı sensörler, uçtan uca filo yönetimini sağlayacak yazılımlar bu alanda da önemli fırsatlar sağlıyor. GE olarak biz de bu teknolojileri kullanarak çözümler üretmeyi planlıyoruz.
Türkiye’yi enerji yönetimi açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye’de teçhizatın eskimekte olduğunu belirtmeliyiz. Eskimek derken teçhizatın yaşlanmasını kast etmiyorum. Bir teçhizat yeni kurulmuş olabilir. Fakat üzerinde aşırı yükleme varsa bu durum eskimeyi hızlandırır. Trafo aşırı yükle veya uzun süre kullanılırsa normal değerlerde kullanılan bir trafoya göre daha çabuk yaşlanacaktır. Ekipmanlar yeni olsa bile planlama doğru değilse, teçhizatı aşırı kullanma nedeniyle yıpratıyorsak varlıklarımızı verimli kullanamıyoruz demektir. Bu durum, varlıkların iyileştirilmesine yönelik uygulamaları geliştirmemizi, sunmamızı, kullanmamızı önemli kılar.
Türkiye'deki kayıp-kaçak sorunu nasıl aşılabilir?
Türkiye kayıp-kaçak OECD ülkelerinin çok üzerinde. Düzenleyici kuruluşun hedefi bunu OECD seviyesine indirmek. O yüzden de dağıtım şirketlerinin hedefleri var. Hedeflere ulaşamamak yaptırıma tabi. Biz GE olarak kayıp kaçakların tespiti anlamında araçlar sağlayabiliriz. Kayıp-kaçakla ilgili önlemler çok hayati görülüyor. Çünkü bu firmaların maliyet analizleri açısından önemli. İstenen seviyede olmasa bile gidişat olumlu.
Enerji verimliliğine Türkiye’de ciddi talep var mı?
Türkiye’deki temaslarımızda, sektördeki hizmet sağlayan şirketlerle yaptığımız toplantılarda bu yönde çok ciddi bir talep olduğunu gördük. Yönetmeliklerce de etkin enerji yönetimi teşvik ediliyor.
GE’nin Türkiye’deki enerji yönetimi açısından faaliyetleri nelerdir?
Elektrik şebekesi yöneten ve dağıtım şebekesi yöneten şirketlerle birlikte yaptığımız projeler var. Enerjinin global olarak üretildiği endüstriyel tesislerde önemli uygulamalarımız var. Ayrıca Türkiye’deki gözlemlediğimiz inşaat sektöründeki büyümeye yönelik de alçak gerilim, orta gerilim ürün ve sistemleri sağlayacak şekilde faaliyetlerimiz var. Türkiye’de kurulu ama yakın coğrafyadan başlayarak dünyanın her tarafında çok faal anahtar teslimi inşaat firmaları var. Onlarla da birçok iş yapıyoruz. Bazıları Türkiye’deki projeleri bazıları da Türk müteahhitlerinin çevre ülkelerdeki projelerini kapsıyor. Dağıtım şirketleri ve iletim şirketi TEİAŞ’la yaptığımız birçok proje var. Ağır sanayi diyeceğimiz elektrik enerjisinin yoğun olarak kullanıldığı büyük endüstrilerde, yenilenebilir enerji, doğalgaz ve kömür kullanılan her türlü santralde ve orta gerilim ile alçak gerilim kullanılan inşaat sektöründe arz güvenliğini sağlayacak, enerji verimliliğini artıracak uygulamalar sunuyoruz.