Enerji Günlüğü - Kömür madenlerinde kamunun devlet hakkı olarak aldığı pay %2’den %3’e çıkarıldı. 

Maden Yönetmeliği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik 21 Eylül 2017 tarihinde yayımlanan Maden Yönetmeliğini yürürlükten kaldırdı. 

Yeni Yönetmelikle beraber, enerji hammaddelerinin çıkarıldığı IV. Grup, “b” bendi kapsamındaki madenlerde söz konusu olan devlet hakkı, %2’den %3’e çıkarıldı. 

KATMA DEĞERLİ ÜRÜNLE DEVLET HAKKI YARIYA DÜŞECEK

Devlet hakkına ilişkin teşviklerde; ürettiği tüvenan madeni yarı mamul veya mamul hale getirmek üzere işlemek amacı ile yurt içinde kendine ait tesislerde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde üretimde değerlendirilen maden miktarı için hesaplanan devlet hakkının %50’si alınmayacak; yani devlet hakkı %1,5 olarak uygulanacak.

Yer altı ve açık işletme yöntemi ile aynı anda madencilik faaliyeti yapılan ruhsat sahalarında, ruhsat sahipleri devlet hakkı ödemelerindeki %50 indirim hakkından, sadece yer altı işletme yöntemi ile faaliyet gösterilen ocaklardan sevk edilen/satılan maden miktarı için hesaplanan devlet hakkı için yararlanabilecekler. Ayrıca devlet hakkına esas olacak ödemelerde Kanunda belirtilen teşviklerden sadece birinden yararlanılabilecek. 

Bu arada IV. Grup, “b” bendi kapsamındaki enerji madenleri arasına “torf” da dahil edildi. Buna göre enerji grubu madenler bundan böyle Yönetmelikte; “torf, turba, leonardit, linyit, taşkömürü, antrasit, asfaltit, bitümlü şist, bitümlü şeyl, kokolit-sapropel” olarak gruplandırılıyor. 

GÖRÜNÜR REZERV GELİŞTİRME HAKKI TANIMLANDI

Yeni Yönetmelik, görünür rezerv geliştirme hakkını da mevzuata dahil etti. Görünür rezerv geliştirme hakkı; “ruhsat sahibi ile veya ihalelik sahalara ilişkin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğüyle (MAPEG) gerçek/tüzel kişiler ve/veya kamu kurum ve kuruluşları arasında yapılan sözleşme kapsamında, Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Koduna göre hazırlanmış rapor ile belirlenen görünür rezervden, bu görünür rezervi ortaya çıkaran gerçek/tüzel kişiler ve/veya kamu kurum ve kuruluşlarının aldığı payı” olarak tanımlanıyor. 

Yönetmelikte hisselere bölünemeyeceği vurgulanan madenler üzerinde tesis olunan ilk müracaat, arama ruhsatı, buluculuk, işletme ruhsatı gibi; görünür rezerv geliştirme hakkı da hisselere ayrılamayacak. 

REZERVE DÖNÜŞTÜRME SÜRESİ 5 YILDAN 10 YILA ÇIKTI

İşletme ruhsatının düzenlendiği tarihten itibaren muhtemel rezerv alanlarının IV. Grup maden işletme ruhsat sahalarında on yıl içinde Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Koduna göre kaynak ve/veya rezerv haline getirilmesi zorunlu olacak. 10 yıl içinde kaynak ve/veya rezerv haline getirilmeyen alanlar taksir edilecek. Bu süre IV. Grup madenler için daha önce 5 yıl olarak belirlenmişti. 

ENERJİ MADENİ RUHSATININ ÜSTÜNE V. GRUP RUHSATI VERİLMEYECEK

IV. Grup maden ruhsat sahaları üzerine V. Grup maden ruhsatı verilemeyecek. Ancak V. Grup maden ruhsat sahalarının üzerine IV. Grup maden ruhsatı verilebilecek. Ancak bu durumda IV. Grup maden ruhsat sahalarında yapılan madencilik faaliyetlerinde elde edilen V. Grup madenlerin, V. Grup maden ruhsat sahibine IV. Grup maden ruhsat sahibi tarafından herhangi bir bedel talep edilmeksizin teslim edilmesi zorunlu olacak.

Yönetmelikle beraber, tüzel kişilerin arama ruhsatı başvurularında ibraz edeceği belgelere, ortaklık teyit belgesi ve ticaret sicil tasdiknamesi de eklendi. 

İŞLETME RUHSATI 20 YILLIĞINA UZATILABİLECEK

Maden işletme ruhsatları, aşağıdaki şartları karşılayan madenler için azami ruhsat süresini geçmeyecek şekilde 20 yıllığına uzatılabilecek. 

• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait tuğla-kiremit, seramik, çimento tesislerinde kullanması 
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait kireç, kalsit tesislerimde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait, II. Grup (b) bendi madenlerden kesme, boyutlandırma, şekillendirme veya işleme yapılan entegre tesislerde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait, III. Grup madenlerden üretilen ürünlere dayalı entegre tesislerde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait alçı, tuz gruplarına ait rafine, cam, fosfat üretim tesislerinde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait enerji tesisleri, gazlaştırma yöntemi ile üretim yapılan tesislerde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait; denizlerde yapılan kokolit ve sapropel üretimine ilişkin tesislerde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait entegre metalurji ve konsantre, izabe ve dore-külçe üreten zenginleştirme tesislerinde kullanması
• Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait IV. Grup madenlerle ilgili üretim tesislerinde kullanması
• Maden rezervinin yeterli ve rasyonel bir şekilde işletilmesi için gerekli yatırımların yapılmış olması
• Projenin uygulanabilmesi için çalışan sayısının yeterli olması
• Talep edilen süre ve yıllık üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması
• Sahada kurulu/kurulacak altyapı, tesis, kullanılan teknoloji, makine parkı, diğer ekipmanlarının beyan edilen yıllık üretim miktarını karşılayacak yeterlikte olması 
• Son beş yılda gerçekleşen üretim ortalamasından az olmayacak şekilde yıllık üretim miktarı olarak projelendirilmesi ve bu üretim ortalamasının, mevcut projedeki yıllık üretim miktarının %75 ve üzerinde olması
• azami ruhsat süresini geçmeyecek şekilde yirmi yıl uzatılabilir.

NDK ALANIYLA İLGİLİ MADENLERDE UYGUNLUK VERECEK

Yeni düzenleme Nükleer Düzenleme Kurumu’na (NDK), madenlerde faaliyet alanına giren konular hakkında uygunluk görüşü verme yetkisi tanıyor. Buna göre NDK aşağıdaki hususlarda uygun görüşü vermekle yetkili olacak. 

• IV. Grup “ç” bendi ruhsat sahalarında alınacak tedbirler
• Terk edilen veya maden rezervi biten ruhsat alanlarının madencilik faaliyeti dışında değerlendirilmesine ilişkin talepler
• Çevre ile uyum çalışmalarındaki gelir getirici faaliyetler.

NDK ayrıca ruhsata konu madenin üretilmesi aşamasında ortaya çıkarılan pasanın değerlendirilmesine ilişkin MAPEG’den alınan izni gösteren ve IV. Grup “ç” bendi kapsamındaki uranyum, toryum, radyum gibi elementleri içeren radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddelerin çıkarıldığı maden tesisleri için yetkilendirme yapacak. NDK bu maden tesislerinin atıkları, salım ve deşarjları; radyoaktif atık yönetimi ile çalışanların, halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin iyonlaştırıcı radyasyonun olası etkilerinden korunması çerçevesinde de yetkilendirme yapacak.