Enerji Günlüğü - TÜİK çevre raporuna göre 2016 yılı emisyonlarında CO2 eşdeğeri olarak en büyük payı yüzde 72,8 ile enerji kaynaklı emisyonlar aldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran Dünya Çevre Günü’ne özel 2016 yılı Türkiye Çevre Raporunu yayınladı. Rapora göre, en fazla emisyon salımı enerji santrallerinden kaynaklanırken, su kaynaklarından çekilen toplam suyun yüzde 33,7’sinin belediyeler, yüzde 49,7’sinin termik santraller, yüzde 12,2’sinin imalat sanayi işyerleri, yüzde 2,2’sinin köyler, yüzde 0,9’unun OSB’ler ve yüzde 1,3’ünün maden işletmeleri tarafından çekildiği belirlendi. Ayrıca toplam atıksuyun yüzde 56,9’unun termik santraller, yüzde 28,5’inin belediyeler, yüzde 11,3'ünün imalat sanayi işyerleri, yüzde 0,8’inin köyler, yüzde 1,5’inin OSB’ler ve yüzde 1’inin maden işletmeleri tarafından deşarj edildiği belirlendi.
SERA GAZI EMİSYONLARI 2016’DA 496,1 MİLYON TON CO2 OLDU
Sera gazı emisyon envanteri sonuçlarına göre, 2016 yılında toplam sera gazı emisyonu CO2 eşdeğeri olarak 496,1 milyon ton (Mt) olarak hesaplandı. 2016 yılı emisyonlarında CO2 eşdeğeri olarak yüzde 12,6 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı, yüzde 11,4 ile tarımsal faaliyetler ve yüzde 3,3 ile atık takip etti. 2016 yılı için kişi başı CO2 eşdeğer emisyonu 6,3 ton/kişi, sera gazı emisyonu yoğunluğu ise 0,19 kg CO2 eşd./GSYH (TL) olarak hesaplandı.
SU KAYNAKLARINDAN 17,3 MİLYAR M3 SU ÇEKİLDİ
Belediye ve köylerde içme ve kullanma suyu şebekesi ile dağıtılmak ve imalat sanayi işyerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve maden işletmeleri tarafından kullanılmak amacıyla 2016 yılında su kaynaklarından 17,3 milyar m3 su çekildi. Çekilen suyun yüzde 58,2’si denizden, yüzde 16,1’i barajdan, yüzde 13’ü kuyudan, yüzde 7,9’u kaynaktan, yüzde 4,8'i diğer su kaynaklarından çekildi.
ATIKSULARIN YÜZDE 79,2’Sİ DENİZE DEŞARJ EDİLDİ
Belediyeler, köyler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB’ler ve maden işletmeleri tarafından 2016 yılında doğrudan alıcı ortamlara 14,9 milyar m3 atıksu deşarj edildi. Alıcı ortamlara deşarj edilen atıksuyun yüzde 79,2’si denize, yüzde 17,5’i akarsuya, yüzde 3,3’ü diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.
NÜFUSUN YÜZDE 88’İNE ATIKSU TOPLAMA HİZMETİ VERİLDİ
Belediye nüfusunun yüzde 90’ına, köy nüfusunun ise yüzde 54’üne kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildi. Belediye nüfusunun yüzde 75’i, köy nüfusunun ise yüzde 8’i olmak üzere toplam nüfusun yüzde 71’inin atıksularının arıtıldığı tespit edildi.
TOPLAM 5,7 MİLYON TON TEHLİKELİ ATIK OLUŞTU
İmalat sanayi işyerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri, maden işletmeleri ve sağlık kuruluşları 5,7 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 45 milyon ton atık oluşturdu. Madencilik sektöründen kaynaklanan dekapaj malzemesi ve pasa miktarının ise 802 milyon ton olduğu tespit edildi.
ÇÖPTE GERİ DÖNÜŞÜM YÜZDE 9,8'DE KALDI
Belediyelerin 1 390’nının atık toplama hizmeti verdiği, 7 belediyede ise atıkların toplanmadığı belirlendi. Belediyelerde toplanan 31,6 milyon ton atığın, yüzde 61,2’si düzenli depolama tesislerine, yüzde 28,8'i belediye çöplüklerine ve yüzde 9,8’i geri kazanım tesislerine gönderilirken, yüzde 0,2'si açıkta yakarak, gömerek ve dereye/araziye dökerek bertaraf edildi.
SAĞLIK KURULUŞLARINDAN 81 BİN TIBBİ ATIK TOPLANDI
Üniversite hastaneleri ve klinikleri, genel maksatlı hastaneler ve klinikleri, doğum hastaneleri ve klinikleri ile askeri hastaneler ve kliniklerinde 2016 yılında 81 bin ton tıbbi atık toplandığı belirlendi. Toplanan tıbbi atığın, yüzde 67,2’si düzenli depolama tesislerinde, yüzde 17,3’ü belediye çöplüklerinde, yüzde 15,5’i ise yakma tesislerinde bertaraf edildi.
ATIK BERTARAF VE GERİ KAZANIM TESİSİ SAYISI 1.698
Lisanslı veya geçici faaliyet belgeli ve lisansı olmasa da belediyeler tarafından ya da belediyeler adına işletilen 140’ı atık bertaraf tesisi ve 1 558’i geri kazanım tesisi olmak üzere, toplam 1 698 tesis 2016 yılında faaliyet gösterdi. Düzenli depolama tesislerinde 44 milyon ton, yakma tesislerinde 310 bin ton atık bertaraf edilirken, geri kazanım tesislerinde 33 milyon ton atık geri kazanıldı.
TOPLAM ÇEVRESEL HARCAMALAR 31,8 MİLYAR TL OLDU
Toplam çevresel harcamalar 2016 yılında 31,8 milyar TL olarak gerçekleşti. Çevresel harcamaların yüzde 76,1’inin kamu sektörü, yüzde 23,9’unun ise iş sektörü tarafından gerçekleştirildiği belirlendi. Toplam çevresel harcamaların gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı ise yüzde 1,2 olarak hesaplandı.
ÇEVRESEL VERGİLER TUTARI 88,7 MİLYAR TL OLDU
Toplam çevresel vergi tahakkuku 2016 yılında 88,7 milyar TL olarak tespit edildi. Çevresel vergilerin yüzde 65,3'ünü enerji vergileri, yüzde 33,5'ini ulaştırma vergileri, yüzde 1,2'sini ise kaynak ve kirlilik vergileri oluşturdu.
Enerji Günlüğü