Enerji Günlüğü - Enerji Bakanlığı, Soma'dan alınan kömürle ilgili iddiaların asılsız olduğunu açıkladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği bir basın açıklaması yaparak son dönemde basında yer alan Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu'nun (TKİ) Soma'daki kömür alımlarında kömür yerine taş aldığı iddialarını yalanladı.

Açıklamada şunlar belirtildi:

"Son günlerde basında yer alan Bakanlığımıza bağlı Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu'nun (TKİ) Soma'daki kömür alımlarına ilişkin haberler üzerine bu açıklamanın yapılması ihtiyacı doğmuştur.

"En değerli taş Soma'dan" başlığı ile kamuoyuna duyurulan haber; anlama kabiliyeti sınırlı ya da her şeyi yanlış anlamaya meyyal bazı maksatlı kişilerin basit bir uygulamadan nasıl sonuç çıkardıklarının ve bu duruma medyayı nasıl alet ettiklerinin bir örneğidir.

Kömür madenciliğinde tüvenan (yeraltından çıkarıldığı haliyle, yıkanmamış, ayıklanmamış taş toprak karışık cevher) kömürün tamamı ekonomiye dönüşmez, yıkandıktan sonra ortaya çıkan miktar ekonomik olan miktardır. Haberde yer alan "kömür olan kısım %33'ü aşmamıştır" ifadesi de kesinlikle çarpıtmadır.

Söz konusu Sayıştay Raporu'ndaki ifadeler "öneri" niteliğinde olup, bu konularla ilgili Sayıştay Raporunda "inceleme" veya "soruşturma" önerisi dahi bulunmamaktadır. Sayıştay raporlarının TBMM KİT Üst Komisyonundaki ibrasına yönelik görüşmeler henüz yapılmamıştır.

TKİ; kömür ürettirmek amacıyla yaptığı rödovans ve/veya hizmet alımı sözleşmelerinde tuvönan kömür üretimini baz almıştır. Lavvara verilen kömür miktarının içinden belli bir miktarın temiz kömür olarak alınması dünyada da uygulanan modeldir.

Kömür ve bütün diğer madenler topraktan çıkar, yerin altından toprağın taşın içinden çıkar, çıktıktan sonra işlem görür, bazı işlemler çıktığı yerde yapılır, bazıları gittiği yerde yapılır. Birçok işlemden geçtikten sonra sobada ısıya, santralda elektrik ya da sofrada tabak gibi enerji ve eşyaya dönüşür.

Firmanın çıkardığı 2.37 milyon ton tüvenan kömürün 823 bin tonu kullanıma hazır kömür olarak direk santrallere verilmiştir. Kalan 1.55 milyon ton tüvenan yıkandıktan sonra 1.01 milyon tonu ekonomik olarak değerlendirilmiştir. Yer altı metoduyla üretilen tüvenanın yıkamadan sonraki kömür oranı % 50-55 iken burada % 65 verim elde edilmiştir. Toplamda üretilen 2.37 milyon ton tüvenan kömürün yaklaşık 1.8 milyon tonu ekonomiye dönüştürülmüştür. Dolayısıyla kömür üretimindeki verim % 77'dir.

Ayrıca sözleşmedeki baz kalorifik değer 2.250 kaloridir. Sözleşmeye göre bu değerin altında olması halinde kömür yine de alınmakta ancak sözleşmedeki oranlar dahilinde firmaya eksik ödeme yapılmaktadır. 2013 yılı üretimi olan 2.37 milyon ton kömürün içinde baz kalorifik değerin altındaki üretim için 3.2 milyon TL'lik gelir kaybı hesaplanmış ve bu kömürler için firmaya 3.8 milyon TL hak edişten kesilmiştir.

Diğer taraftan haberde ileri sürüldüğü gibi "sözleşmeye göre 1800 kalorinin altındaki kömürün alınmaması gerekirken alındığı" iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Sözleşmeye göre 1800-1000 kalori arasındaki kömür kademeli olarak çok düşük bir fiyattan alınmakta, 1000 kalorinin altındaki kömüre ise herhangi bir bedel ödenmemektedir.

Sonuç olarak;

- Kömürün yarısının çöpe gittiği iddiası asılsızdır.

- Kömürün verimi % 33 değil; yıkanan kömür için % 65 ve üretilen tüvenan kömür için %77'dir.

- Alınan düşük kalorili kömür için firmaya 3.8 milyon TL hak edişten kesilmiştir.

- Sözleşmeye aykırı bir durum söz konusu değildir.

Bu haberler ve bir milletvekilinin ifadelerinin kamuoyunda yanlış bir algı oluşturduğunu bu vesileyle bir kez daha ifade etmek isteriz."