Enerji Günlüğü - Türkiye’de doğal gaz konut aboneleri arasında, metreküp başına en yüksek bedeli 2.40 kuruş ile Antalyalılar öderken, en düşük fiyat Artvin ve Tunceli’de ödeniyor.

Türkiye'de yılda yaklaşık 50 milyar metreküp doğal gaz tüketiliyor. Bu gazın yüzde 99’una yakın kısmı ithal ediliyor. İthalatın ağırlıklı bölümü Rusya’dan gelen üç, Azerbaycan’dan gelen iki ve İran’dan gelen bir boru hattı üzerinden sağlanıyor. Kalan kısım ise ABD, Cezayir, Katar, Nijerya gibi tedarikçilerden sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) formunda alınıyor.

YAKLAŞIK YÜZDE 30’U KONUTLARDA TÜKETİLİYOR

Türkiye'nin tükettiği gazın dörtte birine yakın (yüzde 25) kısmı elektrik üretimi amacıyla doğal gaz çevrim santrallerinde tüketiliyor. Konutlarda tüketilen doğalgazın toplam tüketimdeki payı da yüzde 30’a yakın. Kalan kısım ise sanayi tesisleri ile ulaştırmada, taşımacılıkta ve resmi binalarda tüketiliyor.

FİYATLAR MİKTARA GÖRE DEĞİŞİYOR

Türkiye'de doğalgaz satış fiyatları, BOTAŞ tarafından her ay güncelleniyor. Konutlara, sanayiye ve doğalgaz çevrim santrallerine ayrı ayrı olmak üzere üç ana grupta toplanan abonelere uygulanacak fiyatlar ayrıca tüketim miktarına göre de kademelendiriliyor.

HER DAĞITIM BÖLGESİNE FARKLI FİYAT

BOTAŞ'ın her ay güncellediği doğalgaz satış tarifelerinin geçmişi ise kamu tarafından bölgelere göre belirlenmiş başlangıç fiyatlarına dayanıyor. Son yıllarda yapılan ihalelerde açık eksiltmeyle en düşük fiyatı veren isteklilere doğalgaz şebeke kurma işletme ve gaz satış lisansı veriliyor. Bu ihalelerde belirlenen fiyatlar, lisansın ilk 8 yılında uygulanıyor. 8. yılın sonundan itibaren ise EPDK bu lisans bölgeleri için çeşitli kriterler ışığında yeni bir tarife belirliyor. Tarifeler, BOTAŞ'ın dağıtım şirketlerine satacağı doğalgaz için aldığı fiyata kâr payı eklenmesi suretiyle belirleniyor.

81 İLE DOĞAL GAZ ULAŞTI

Türkiye’de 1980’li yıllarda başlayan doğalgaz tüketimi her geçen gün ülke sathına daha çok yayılıyor. Geçtiğimiz yıl itibariyle doğalgaz ulaşmamış il merkezi kalmadı. Bunun yanında yüzlerce ilçede de doğalgaz tüketiliyor.

GAZ ALAN İLÇELER ÇOĞALIYOR

Gaz tüketilen ilçe sayısı her geçen gün artıyor. Son olarak Manisa’nın Demirci, Denizli’nin Çivril ve Mersin’in Mut ilçelerine doğal gaz ulaştıracak boru hatlarının kurulumu için açılan ihalede geçtiğimiz günlerde teklifler toplandı.

72 LİSANSLI DAĞITICI

Doğal gaz tüketilen il ve ilçe merkezleri toplam 72 dağıtım/lisans bölgesi içinde yer alıyor. Doğal gaza her bölgede farklı fiyatlar uygulanıyor. Peki doğal gaza birim başına en yüksek tutarı hangi bölgedeki aboneler ödüyor? Enerji Günlüğü, Türkiye’deki 72 doğal gaz lisans/dağıtım bölgesinin uyguladığı tarifelerden yola çıkarak, bu soruya cevap aradı. Elde edilen verilere göre konutlarda kullanılan doğal gaza metreküp başına en yüksek fiyatı ödeyenler Antalyalı doğal gaz aboneleri.

EN UCUZU TUNCELİ VE ARTVİN’DE

En düşük fiyatı ise Tunceli ve Artvin’deki doğalgaz aboneleri ödüyor. Artvin ve Tunceli bölgesi için açılan doğal gaz lisans ihalelerini BOTAŞ’tan aldığı fiyata kar payı koymadan satış yapmayı teklif eden istekliler kazanmıştı. Bu bölgedeki fiyatlar 8 yıl boyunca aynı kalacak, daha sonra EPDK tarafından günün koşullarına göre ilgili kriterlere dayalı yeni bir tarife oluşturulacak.

BATIDA DA DOĞUDA DA UCUZ OLAN VAR

Artvin ve Tunceli’den sonra en ucuz doğal gaz tüketen diğer iller arasında Doğu’dan da Batı’dan da, Kuzey’den de iller bulunuyor. Muğla, Zonguldak ve Hakkari-Şırnak doğal gaz dağıtım bölgelerindeki aboneler de konutlarda en düşük fiyattan doğalgaz tüketen aboneler arasında.

ELEKTRİK ÜRETİMİNDE DOĞAL GAZIN PAYI DÜŞÜYOR

Türkiye'de elektrik üretimi amaçlı doğalgaz tüketimi son yıllarda giderek azalıyor. Bunun ana nedeni enerji yönetiminin yerli ve yenilenebilir kaynaklara ağırlık verme yönündeki politikaları. Bu politikaların sonucunda rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle ve hidroelektrik gibi yerli kaynaklara dayalı santral sayısı ve bunların toplam kurulu güçleri artıyor. Bir yandan da eski teknoloji ve verimsiz doğalgaz çevrim santrallerinin devre dışı kaldığı gözleniyor. Ayrıca yerli kaynaklara ağırlık verme yaklaşımının bir parçası olarak yerli linyitle çalışan elektrik santrallerinin daha fazla devreye girmesine özen gösteriliyor. 

Mehmet KARA - Enerji Günlüğü