Enerji Günlüğü - Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Türkiye Elektrik Toptan Satış Anonim Şirketi'nin (TETAŞ) dağıtım şirketlerine uyguladığı elektrik satış fiyatında yapılan yüzde 14.8'lik indirimin, nihai tüketici tarifelerine de yüzde 11.3 indirim olarak yansıtılmasını istedi.
EMO'dan yapılan açıklamada, bu yılki özelleştirme ihaleleri öncesinde elektrik dağıtım şirketlerinin tüketicilerden tahsil edecekleri kâr marjının yüzde 50 arttırılması nedeniyle elektrik fiyatlarına yapılması beklenen zammım, kamu elektrik toptan satış kuruluşu TETAŞ'ın üzerine yıkıldığı belirtildi. Türkiye elektrik tüketiminin yaklaşık yarısını sağlayan TETAŞ'ın elektrik satış fiyatının yüzde 14.8 oranında indirildiğine işaret edilen açıklamada, "Kuruluşu gereği kâr ya da zarar etmemesi esas olan TETAŞ'ın yılbaşından itibaren geçerli olan fiyat indirimi, kullanıcıların tarifelerine yansıtılmadı. Böylece geçen yıl yüzde 32.16 zam gören mesken kullanıcılarının ödemeye devam edecekleri yüksek bedeller içinden şirketlerin yüzde 50 artırılan kâr payı garanti edildi" denildi.
TETAŞ'TA İNDİRİM, TARİFELERDE AYNEN DEVAM
TETAŞ'ın birim kilovat saat elektrik satış fiyatı 20.80 kuruştan 17.73 kuruşa indirilirken, 1 Ekim 2012'den itibaren uygulanan son kullanıcı tarife tablolarının yeni yılda aynen geçerli olacağının ilan edildiğini hatırlatan EMO'nun açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
"2011 yılı itibarıyla dağıtım şirketlerine 74.5 milyar kilovat saatlik elektrik satışı gerçekleştiren TETAŞ'ın yaptığı 3.07 kuruşluk indirimin tüketici tarifelerinde de ciddi indirim sağlaması gerekiyordu. TETAŞ'ın satış fiyatlarıyla tüketici tarifelerindeki bedeller arasındaki ilişki dikkate alındığında, son kullanıcı tarifesinde yüzde 10-15 arasında indirim yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. TETAŞ'ın geçen yılın ilk 3 ayındaki fiyatı 16.71 kuruşken; mesken aboneleri için kayıp-kaçak, dağıtım, iletim ve perakende hizmet bedelleri ile sayaç okuma bedeli dahil fiyatın 23.73 kuruş düzeyindedir. Bu fiyat ilişkisine göre TETAŞ'ın fiyatlarında yılbaşından itibaren geçerli olan yüzde 14.8'lik indirim, yılın ilk 3 ayı için meskenlerin tarifesine de yüzde 11.3'lük indirim olarak yansıtılmalıydı."
Tarife Dönemi | TETAŞ (Kr/kWh) | Perakende (Enerji) Satış Fiyatı (Kr/kWh) | Mesken Tarifesi Toplam Fiyatı (Kr/kWh) |
01.01.2012 - 31.03.2012 | 16,71 | 16,109 | 23,734 |
01.04.2012 - 30.06.2012 | 18,91 | 18,165 | 25,886 |
01.07.2012 - 30.09.2012 | 18,91 | 18,165 | 25,886 |
01.10.2012 - 31.12.2012 | 20,80 | 20,463 | 28,386 |
01.01.2013 - 31.03.2013 | 17,73 | 20,463 | 28,386 |
KULLANICILARDAN 2.3 MİLYAR FAZLA ALINACAK
EMO, tüketici tarifelerinde gereken indirimin yapılmaması nedeniyle bu yıl kullanıcılardan 2.3 milyar liralık fazla tahsilat yapılmış olacağını hesapladı. Bu hesap, TETAŞ'ın 2011 yılındaki 74.5 milyar kilovat saatlik elektrik satış miktarı ile 3.07 kuruşluk fiyat indirimine göre yapıldı. Bu fiyat indiriminin yalnızca yılın ilk 3 ayı için geçerli olması halinde ise kullanıcılardan 575 milyon liralık fazladan tahsilat yapılacağı belirtildi.
ZAM YANSITILIYOR, İNDİRİM YANSITILMIYOR
Maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizmasının otomatik zam olarak işlemeye devam ettiğini savunan EMO, indirimler tüketicilere yansıtılmazken, maliyet artışlarının tüketicilere eş zamanlı olarak yansıtılması için azami çabanın gösterildiğini öne sürdü. Açıklamada şu değerlendirmelere yer verildi:
"Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizmasında ocak ayı tarifesini enerji KİT'lerinin hükümetin Genel Yatırım ve Finansman Programı‘nda belirlenen satış fiyatlarını uygulamaları öngörülmüştür. Yani TETAŞ üzerinden, hükümet eliyle kullanıcı fiyatları şirketler lehine manipüle edilmektedir. TETAŞ‘ın toptan satış fiyatında yüzde 14.8 oranında indirim yapılmasına karşın bu indirim tüketici tarifelerine yansıtılmamış, aksine kamu şirketi olan TETAŞ üzerinden dağıtım şirketleri sahiplerine (2013‘ten itibaren kurdukları perakende dağıtım şirketleri üzerinden) kaynak aktarımı yapılmaktadır. Perakende satış şirketlerinin brüt kar marjı oranında yüzde 50‘ye varan artışla yapılan değişiklik sonucu oluşan maliyetlerin tarifeler üzerinde yarattığı baskı, en azından yılın ilk 3 ayı için kamu kaynakları kullanılarak karşılanmaya çalışılmaktadır. Odamız tarafından yargıya taşınan akıl almaz kar artışının her tarife döneminde benzer baskıyı yaratması da kaçınılmazdır. Özellikle TETAŞ‘ın kar ve zarar etmemesi esası dikkate alındığında bu yükü ancak kendi maliyetlerinde indirim olduğu sürece karşılayabileceği açıktır. Büyük barajlardan ucuz elektrik alan ve sözleşme dönemlerinin sonlarına gelindiği için fiyatları düşen yap-işlet-devret ve yap-işlet santrallarından elektrik satın alan TETAŞ‘ın karşılayamadığı noktada da yine zamlar devreye girecektir."
TARİFE OYUNUYLA KANDIRMACA İDDİASI
EMO, yurttaşlar tarife oyunlarıyla sürekli kandırıldığını da ileri sürdü. Bilimsel gerçekliğin temelini oluşturan rakamlar ve rakamlara dayalı maliyet esaslı fiyatlandırma mekanizması gibi söylemlerin gerçekleri karartmak için kullanıldığı görüşüne yer verilen EMO açıklaması "Bu kadar karmaşık mevzuat ve hesaplamalar içerisinde yurttaşların doğru bilgilendirilmesi için çaba harcayan meslek örgütleri ise ne yazık ki "düşman" olarak ilan edilerek, yok edilmek istenmektedir. Bir an evvel bu kandırmacalara son verilmesini, özelleştirme ve serbest piyasa sürecinin yarattığı pahalı elektrik faturasının halka yıkılmasından ve bu yanlış enerji politikalarından 2013 yılında vazgeçileceği umuduyla yeni yılınızı kutluyoruz" ifadeleriyle son buldu.