Enerji Günlüğü - Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) tarife değişikliğiyle ortalama 230 kWh tüketen 4 kişilik bir hanenin elektrik faturasının 100 TL’yi aşacağını hesapladı.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), serbest olmayan tüketicilere uygulanan elektrik fiyat tarifelerinin yılbaşından itibaren arttırılmasına ilişkin bir açıklama yayınladı. Açıklamada, elektrik zammının büyük bölümünün enerji maliyetinden değil, dağıtım bedelinden kaynaklandığına işaret çekilerek “Çıplak enerji ve perakende hizmete yüzde 7, kayıp ve kaçak, dağıtım ve iletim bedellerine yüzde 12.7 zam yapıldı” denildi.
1 Ocak 2018 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni elektrik tarifelerine göre meskenlerin elektriği yüzde 8.8 zamlı kullanacakları belirtilirken şu ifadelere yer verildi:
“EMO’nun en az 230 kilovat saat (kWh) olarak öngördüğü bir ailenin asgari elektrik tüketimi için ödenecek fatura aylık 100 lirayı aşacak. 2018 yılında başka zam yapılmasa bile yalnızca konutların kullandığı elektrik üzerinden 2.3 milyar TL fazladan tahsilat yapılacak.”
ÜRETİCİLER ZAM İSTİYORDU
Dağıtım sistemi kullanıcısı tüm tarife gruplarına yüzde 8.41 ile yüzde 8.91 arasında değişen oranlarda zam yapıldığına değinilen açıklama şöyle devam ediyor:
“Doğalgazla elektrik üreten şirketler geçen yıldan bu yana, dağıtım şirketleri de kur artışları nedeniyle artan kredi maliyetleri, yenilenebilir enerjinin yükü gibi gerekçeleri sıralayarak elektrik fiyatlarına zam yapılmasını istiyorlardı. Son olarak BOTAŞ'ın elektrik üreten santrallara yapacağı doğalgaz satışlarına yüzde 8 zam açıklamasının ardından elektrik fiyatlarının artacağı beklentisi oluşturulmuştu. EPDK, 1 Ocak 2018 tarifeleriyle şirketlerin taleplerini dikkate alarak elektrik fiyatlarına zam yaptı.”
GİZLİLİK HESAPLAMAYI ENGELLİYOR
EMO’ya göre EPDK’nın sadeleştirme adı altında tarife kalemlerini 2016 yılı başından itibaren gizlemeye başlaması nedeniyle yapılan zamda kayıp ve kaçak bedeli, iletim bedeli, dağıtım hizmeti bedeli, çıplak enerji maliyeti, perakende satış hizmet bedeli gibi kalemlerde yapılan artışları ayrı ayrı değerlendirmek mümkün olamıyor. Ancak
EPDK’nın açıkladığı tarifeler incelendiğinde; yapılan zammın büyük bölümünün çıplak enerji maliyeti ve perakende satış hizmetini kapsayan perakende enerji bedeli zammından kaynaklanmadığı görülüyor.
ORTALAMA ZAM YÜZDE 8.41-8.91
Perakende enerji bedelinde yüzde 6.86-7.13 oranları arasında tarife gruplarına göre değişen artışlar yapıldığına değinilen EMO açıklamasında “İletim ve dağıtım ile kayıp ve kaçak bedellerini kapsayan dağıtım bedeli kalemine ise yüzde 10.56-15.29 arasında değişen zam uygulanmıştır. Böylece dağıtım şirketlerinden enerji alan kullanıcıların vergi ve fon kesintileri hariç birim elektrik bedelleri ortalama yüzde 8.41 ile 8.91 oranları arasında zamlanmıştır” denildi.
Zam oranı konutlar için yüzde 8.9 olurken, vergi ve fon kesintilerinin yapıldığı kalemdeki artışın daha sınırlı tutulmuş olması nedeniyle küçük bir oynama ile kullanıcıların faturalarında zammı yüzde 8.8 olarak göreceklerini hesaplayan EMO’nun açıklamasında şu görüşlere yer verildi:
“Böylece iktidar, vergi gelirlerinde oluşacak kaybı göze alarak dağıtım şirketlerinin daha fazla zam beklentilerini karşılamak üzere hareket etmiş; perakende enerji bedelinin fatura içindeki yüzde 65.1 olan payını yüzde 63.9’a indirirken, dağıtım bedeli payını yüzde 34.9’dan yüzde 36.1’e çıkarmıştır.”
4 KİŞİLİK EVİN ORTALAMA FATURASI 103 TL
EMO, dört kişilik bir ailenin en az harcama ile bir ayda 230 kilovat saat elektriğe ihtiyacı olacağı varsayımından yola çıkarak, yeni yılda devreye girecek zamlı tarifenin faturalara nasıl yansıyacağını da hesapladı ve bunu şöyle açıkladı:
“Dört Aylık asgari elektrik faturası 94.75 TL’den 103.09 TL’ye yükselecektir. Türkiye’nin yıllık elektrik tüketiminin 280 milyar kilovat saat olduğu ve bunun da yüzde 22’sini mesken kullanıcılarının oluşturduğuna ilişkin veriler dikkate alındığında, yapılan yüzde 8.8’lik zam nedeniyle 2018 yılında yalnızca konut kullanıcılarından yaklaşık 2.3 milyar TL daha fazla elektrik bedeli tahsil edilecek. Bu fazladan tahsilatın yaklaşık 904 milyon TL’lik bölümü dağıtım, iletim ile kayıp ve kaçak bedeline, 911 milyon TL’lik bölümü enerji üretim şirketleri ile perakende satış şirketlerine, kalan 413 milyon TL’lik bölümü ise vergi ve fon geliri olarak devletin kasasına girecek.”
EMO, elektrik tarifesi değişikliğine ilişkin açıklamasında, doğası gereği kar odaklı çalışan piyasanın belirleyiciliği ile iktidarın siyasi kaygısının egemenliği altında elektriğin bir kamu hizmeti olduğunun göz ardı edildiği ileri sürüldü. Bu yönetim anlayışı nedeniyle tüm ülkenin karanlıkta kalmasına yol açan sistem oturması, kış aylarında sanayi bölgelerine elektrik verilememesi, elektriğin pahalılaşması sorunlarıyla karşılaşıldığına değinilen açıklama “Elektriğin temel bir insan hakkı olduğu ve ekonominin ana girdisini oluşturduğu dikkate alınarak, bir an önce kamu yararını gözeten politikalar uygulamaya konulmalıdır” cümlesiyle son buluyor.