Enerji Günlüğü - (Mehmet KARA) Enerjisa Dağıtım Şirketleri Genel Müdürü Murat Pınar, trafikteki her 10 araçtan biri elektrikli otomobil olursa sadece Ankara merkezde 15 milyon, İstanbul’da ise 40 milyon liralık şebeke yatırımı yapılması gerektiğini söyledi. Pınar, şimdiden yatırımlara başlamak gerektiğini belirtti.

Tüm dünyada otomotiv sektörünün üzerinde harıl harıl çalıştığı en önemli konuların başında elektrikli araçlar yer alıyor. Ancak elektrikli araçların, sadece otomotivcilerin meselesi de değil. Öyle ya, günlük yaşamda çok önemli bir yere sahip ulaşım araçları konusunda kapsamlı dönüşümler yaşanır da, hayatın diğer alanları bundan etkilenmez mi?

Örneğin, bugünün benzinli ve motorinli araçlar için akaryakıt istasyonları neyse, ileride elektrikli araçlar için şarj istasyonları altyapısı da o. Peki, şarj istasyonu işletmeciliği diye bir iş alanı mı açılacak? Bunu zaman gösterecek. Ama kesin olan bir şey varsa o da elektrikli otomobiller, elektrik üretim ve dağıtım sektörleriyle yan yana duracak, yüze yüze çalışacak.

Peki elektrik dağıtım sektörü bu cepheden bakınca geleceğe hazırlanıyor mu? Cevap evet. Ve bu konuda organize şekilde harekete geçen ilk oyuncu ise Türkiye’de en geniş coğrafyaya ve en yüksek aboneye hizmet sunan elektrik dağıtım operatörü Enerjisa. İstanbul Anadolu Yakası, Başkent ve Toroslar elektrik dağıtım bölgeleri Sabancı Holding ve Alman E.ON ortaklığı Enerjisa Elektrik Dağıtım Şirketleri çatısı altında hizmet sunuyor.

18 ELEKTRİKLİ ARAÇ YOLLARDA

Enerjisa Dağıtım Şirketleri Genel Müdürü Murat Pınar, elektrikli araçların şebeke üzerindeki olası etkileri ve bu araçların yayılmasıyla dağıtım sisteminde ortaya çıkacak değişim dönüşüm ihtiyacını tespit etmek amacıyla 2014 yılında bir proje başlattıklarını belirtti. Pınar’ın verdiği bilgiye göre proje kapsamında şirketin araç parkına 18 adet elektrikli BMW i3 otomobil eklendi. Ve bu araçlar genel müdüründen mavi yakalısına kadar grup bünyesinde çeşitli kademelerde çalışanlarca yaklaşık iki yıl boyunca kullanıldı.

5-6 LİRAYLA 100 KİLOMETRE GİTTİLER

Projeden oldukça ilginç ve anlamlı çıktılar elde ettiklerini ifade eden Murat Pınar, “Elimizde çok güzel sonuçlar var. Eldeki verilere bakınca diyorum ki, elektrikli ve fosil yakıtlı araçlar arasındaki rekabet, savaşları bitiren bir savaş olacak” dedi. Pınar’ın verdiği bilgiye göre, iki yıllık uygulama sonucunda elektrikli araçların 5-6 liralık enerjiyle 100 kilometre yol kat edebildiği ortaya çıktı. Bu rakam, orta sınıf bir benzinli ve motorinli aracın harcadığı yakıtın dörtte birine, hatta daha altına karşılık geliyor.

ELEKTRİKLİ OTOMOBİL İŞİ PATLAYACAK

Enerji sarfiyatındaki avantajı sayesinde elektrikli araçların sektörde geri dönülmez bir değişime yol açacağının altını çizen Murat Pınar şunları söyledi: “Bu iş çok hızlı patlayabilir. Aslında şu anda bile şehir içinde düşük enerji sarfiyatı ile çok rahat rekabet eder. Şehirler arası yollar açısından şimdilik sadece menzil, uzak mesafe kat edememe sıkıntısı var. Ama o da ortadan kalkmaya başlıyor. Yani elektrikli otomobillerin hakim hale gelmesi konusunda 2030’ları falan beklemek sadece garantici bir yaklaşımdır.”

YOLDAKİ ARAÇLARIN 10'DA BİRİ ELEKTRİKLENİRSE

Elektrikli araçların ulaşım ve enerji altyapısı üzerinde de çok büyük yansımaları olacağını ifade eden Murat Pınar, “O yüzden şebeke sahipleri ve operatörleri de çok dikkatli olmalı. Aslında biz bu çalışmayı da sadece elektrikli araçların ulaşım maliyetlerini ne kadar düşüreceğini öğrenmek için yapmadık. Asıl amacımız, elektrikli araçların yönettiğimiz şebekeler üzerindeki olası etkilerini ortaya koymaktı” dedi. Araç sayısının yüzde 10’u elektrikli olursa şebekeye etkisinin ne olabileceğini de analiz ettiklerini anlatan Genel Müdür Murat Pınar şöyle konuştu:

“Bu süreçte bizim neler yapmamız gerektiğini tespit etmek istedik. Ortaya çıkan sonuç, kabaca trafikteki araçların yüzde 10’u elektrikli olursa Ankara metropol sınırları içinde minimum 15 milyon liraya yakın yatırıma ihtiyaç olacak. Bu rakam İstanbul için 40 milyon lira. http://enerjigunlugu.net Türkiye ölçeğine geldiğimizde bunun ne kadar yüksek bir rakam olacağını tahmin etmek çok zor değil.”

ŞEBEKE YATIRIMLARI ŞİMDİDEN 

 “Elektrikli araçlara hazırlık için gereken yatırımlara şimdiden başlamamız lazım” diyen Murat Pınar şöyle devam etti:

“Elektrikli araçlar beklenenden hızlı yaygınlaşacak. O hıza ayak uydurmamız lazım. Çünkü insanlar gidip para verip arabayı kullanmak üzere direk alıyor. Yani bir bekleme süresi, geçiş süreci yok.”

ŞARJ İSTASYONLARININ DAĞILIMI ÖNEMLİ 

Bu gelişmenin şebeke dengesi üzerinde de etkileri bulunacağını anlatan Pınar şunları söyledi:

 “Örneğin bataryalar hangi saatte şarj edilecek ya da edilmeli, bunu doğru yönetmeliyiz. İlk akla gelen, şebekenin dengesi için elektrikli araçların şarjını, normalde tüketimin düşük olduğu gece saatlerinde yapacağız. Ama ya diğer saatlerde de ihtiyaç olursa? Ayrıca bataryaların hangi sürede şarj edilebileceği de hesaba katılması gereken bir nokta. Şarj noktalarını hangi bölgeye koymak lazım sorusu da var. http://enerjigunlugu.net Çünkü bazı bölgeler yoğun, yeni yatırım ihtiyacı ortaya çıkacaktır. Bazı bölgelerde kabloların kapasitesi dolu ve ciddi bir yoğunluk varsa benim kabloları da değiştirmem gerekecektir.”

ŞARJ ALTYAPISI ŞEBEKEYİ DENGELEYEBİLİR

Murat Pınar, elektrikli araçların şarj ihtiyacının elektrik şebeke dengesini sağlama konusunda bir enstrüman olarak kullanılabileceğini de söyledi. Pınar, “Bu da çok önemli. Şu anda o dengeyi sağlamak için bir sürü yatırım yapılıyor. Eğer elektrikli araçları da denge unsuru haline getirebilirsek o yatırımların bir kısmına gerek kalmayacak. Ya da onun yerine çok daha düşük yatırım rakamlarıyla bu denge sağlanabilecek. Dağıtım şirketlerinin de bu şekilde düşünüyor olması lazım”

OTOMOBİL SADECE OTOMOBİL DEĞİLDİR

Elektrikli otomobillerin yaşam şeklimizi de değiştireceğine değinen Murat Pınar, “Köylere, kırsal bölgelere enerji götürmek birim maliyet açısından şehirde enerji kurgulamaktan çok daha zor. Ama ileride köydeki evinize ya da dağ başındaki yazlığınıza şebeke üzerinden enerji taşımanıza gerek kalmayacak. Çünkü elektrikli aracınızla elektriğiniz de yanınızda gelecek. http://enerjigunlugu.net Bunun nelere yol açabileceğini tahmin etmek zor değil. Şebeke işletmeciliğinin kabuk değiştireceğini de bu yüzden söylüyorum. Artık büyük şebekeler değil, yönetilebilir küçük şebekelere gidiyoruz. Bu küçük şebekelerin en önemli organları da elektrikli araçlar. Çünkü bunlar storage (depo) aynı zamanda.”

RÜZGAR VE GÜNEŞE DESTEK  

Yenilenebilir enerji kaynakları konusundaki küçük uygulamaların, enerji alanındaki bütün akışı değiştirebileceğini ifade eden Enerjisa Dağıtım Genel Müdürü Murat Pınar, “Şu anda henüz orada değiliz. Ama hibrit modeller var. Güneş ve rüzgarı bir araya getirip, kesintisiz bir kaynak oluşturuyorsunuz. http://enerjigunlugu.net Doğrudan şebekeye vermeyip, ihtiyaca göre davranabiliyorsunuz. Olay bu noktaya gelince rüzgar ve güneş enerjisinin düzensizlikleri, kararsızlıkları gibi tartışılan yanları da ortadan kalkıyor. Şimdi ikincil formlar var. Bunlar gelince de artık köye kablo götürmeye gerek kalmayabilir.” 

Mehmet KARA