Enerji Günlüğü - BOTAŞ, doğalgazda “acil durum”, “zor gün” ve “sınırlı kapasite” günleri oluştuğunu, oluşması ihtimali doğduğunu ve alınması gereken önlemleri önceden duyuracak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK-Kurul), BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ) İletim Şebekesi İşleyiş Düzenlemelerine İlişkin Esaslar Yönetmeliği’nde (ŞİD) bazı değişiklikler yaptı. Değişikliğe konu, doğalgaz yetersizliği durumlarında nasıl davranılacağına ilişkin 14. bölüm başlığı “acil durum, zor gün, sınırlı kapasite günü, operasyonel akış tedbirleri” şeklinde değiştirildi.
DENGELEME TEKLİFLERİ ÖNCEKİ AYIN 25’İNDE
Yapılan değişikliğe göre “Dengeleme Gazı Anlaşması” yapılanlar hariç, doğalgaz taşıtan tedarikçiler, her ay için dengeleme gazı teklif fiyatlarını bir önceki ayın 25. gününe kadar taşıyıcıya bildirecek. Söz konusu teklifler, iletim ve dağıtım sistemlerine ilişkin ölçüm alt yapısının ve haberleşme sistemlerinin elvermesine bağlı olarak müşteri grupları açısından farklılaştırılabilecek.
BOTAŞ ACİL DURUMLARI ÖNCEDEN BİLDİRECEK
Herhangi bir acil durumda, operasyonel akış tedbirlerini gerektiren durumlarda, sistem dengesinin bozulması durumunda (zor gün veya sınırlı kapasite günü), taşıyıcının sorumluluklarını yerine getirebilmesi için taşıtanların uymakla yükümlü oldukları hususlar düzenlenecek. Taşıyıcı iletim şebekesinin tamamı veya bir kısmı için “acil durum, zor gün, sınırlı kapasite” oluştuğunu veya oluşması ihtimali olduğunu ve alınması gereken önlemleri ilgili taşıtanlara duyuracak. Taşıyıcının bu günlere dair talimatları söz konusu günlerden hangisinin kapsamında olduğunu belirtecek, talimatlar kesin ve şüpheye mahal vermeyecek şekilde anlaşılır ve detaylı olacak.
GAZ YETERSİZSE KISINTI TALİMATI VERİLECEK
Yönetmelik değişikliğiyle, ulusal ve bölgesel iletim şebekelerindeki kullanılabilir stok miktarının asgari seviyeye yaklaşması halinde ilgili tarafların nasıl davranacağı ve neler yapması gerektiği de netleştirildi. Azalan stok miktarının, kompresör istasyonlarının işletimi için yetersiz kalacağı ve şebekenin işleyişinin tamamen ya da kısmen olumsuz etkileyeceği öngörülürse iletim şebekesinde doğal gaz sevkiyat sürekliliğinin sağlanması amacıyla BOTAŞ tarafından son kullanıcı tesislerindeki doğal gaz kullanımlarında kesinti/kısıntı uygulamasına yönelik gerekli talimatlar gaz taşıtanlara verilecek.
ÖNCE SANTRALLERE, SONRA SANAYİYE KISINTI
Buna göre, ısınma amaçlı doğal gaz teslimatının sağlandığı ana çıkış noktalarındaki doğal gaz sevkiyatının sürekliliği gözetilerek, öncelikle elektrik üretim amaçlı çıkış noktaları olmak üzere ihtiyaca göre diğer son kullanıcı tesislerinde kesinti/kısıntı uygulanacak. İletim şebekesinin asgari stok ve kullanılabilir stok miktarları (bölgesel stok miktarları dahil), BOTAŞ tarafından, tarafların görebileceği şekilde sürekli yayımlanacak.
TEDBİRLER DE ÖNCEDEN DUYURULACAK
Operasyonel akış tedbirlerinin uygulanacağı gaz günü ve kesinti/kısıntı programı, ilgili gaz gününe ait TMB (taşıma miktarı bildirimi) oluşturma saatinden önce EBT’de (elektronik bülten tablosu) duyurulacak. Bu durumda, taşıtanların sistemdeki dengelerini sağlaması zorunlu olacak. Böylesi durumlarda taşıyıcı da şebekedeki doğal gaz iletiminin sürekliliğini ve sistem dengesini sağlamak için ilave tedbirlere başvurabilecek. Acil durum tedbirleri, zor gün veya sınırlı kapasite günü için bir çıkış noktasındaki doğal gaz akış miktarının veya teslimatının azaltılması veya kesilmesi gerekiyorsa, taşıyıcı, son kullanıcısına bildirimde bulunması konusunda talimat verdiğinde taşıtan tedarikçi bu talimata uyacak.
TALİMATA UYMAYANA YÜZDE 50 DAHA YÜKSEK FİYAT
Taşıtanın verilen talimatlara uymaması halinde, taşıyıcı, herhangi bir giriş veya çıkış noktasında bu taşıtana doğal gaz teslimatını kesmek veya azaltmak için gerekli tedbirleri alabilecek. Operasyonel akış tedbirleri doğrultusunda, taşıyıcı tarafından verilecek talimatlara uyulması hususunda, taşıtanlar tarafından son kullanıcıların, depolama şirketlerinin, iletim şirketlerinin ve yurt dışı operatörlerinin de bu talimata uygun davranması sağlanacak.
Kesinti, kısıntı ve diğer operasyonel akış tedbirleriyle ilgili talimatlara uymayan son kullanıcı tesislerine doğal gaz tedarik eden taşıtana, talimata uyulmayan miktar için talimat verilen gaz günündeki dengeleme gazı fiyatının yüzde 50 fazlası cezai müeyyide uygulanacak.
TEDBİR ZARARI BOTAŞ’A YÜKLENMEYECEK
Taşıyıcı, taşıtanın zor gün, sınırlı kapasite günü veya operasyonel akış tedbirlerinden kaynaklanan zararlarından sorumlu tutulmayacak.
Taşıyıcı, gün bazında taşıtanlara uygulanan kesinti veya azaltma miktarlarına ilişkin kayıtları tutmak ve bu kayıtların yanı sıra uyguladığı kesinti veya azaltmalarla ilgili tüm bildirimleri muhafaza etmek zorunda olacak.
ASGARİ STOK MİKTARI 320 MİLYON METREKÜP
Yönetmelikte, doğalgaz iletim şebekesindeki asgari stok miktarı da rakamı da yer alıyor. 2017 Gaz Yılı Kış dönemi için iletim şebekesi asgari stok miktarı 320.000.000 Sm3 olarak dikkate alınacak. BOTAŞ’ın Ocak 2017 için uygulanmak üzere açıkladığı aylık dengeleme gazı teklif fiyatı bir defaya mahsus olmak üzere ilgili ay içinde revize edilebilecek.
Gizem ÇINAR / Enerji Günlüğü