Enerji Günlüğü - Dicle Elektrik’in, sektöründe ilk olma özelliğini taşıyan Ar-Ge Merkezi, hibrit soğutma teknolojisi ile oluşan ısıyı hızlıca tahliye edebilen Hibrit Soğutmalı Trafo Projesi’ni hayata geçirdi. EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından onaylanan projenin pilot bölge saha uygulaması, Mardin’in Midyat ilçesinde gerçekleştirildi.
Dicle Elektrik Ar-Ge Merkezi’nde üretilen hibrit soğutma sistemine sahip 630 KVA gücündeki ilk trafo, pilot uyulama kapsamında Midyat’ın Bahçelievler Mahallesi’nde sorunsuz bir biçimde kullanılmaya başlandı.
ENERJİSİ GÜNEŞTEN
Enerjisini güneşten alan Hibrit Soğutmalı Trafo Projesi'nin Türkiye'de bir ilk olduğunu belirten Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas “Bir Ar-Ge projesi olarak üretilen yeni nesil trafo projemiz ile mevcut trafolardaki hava, su veya yağ soğutmalı sistemlerin aksine, güç trafolarında kullanılan yeni nesil bir hibrit soğutma sistemi geliştirdik" dedi.
Arvas'ın verdiği bilgiye göre proje kapsamında, transformatör sargılarının dış kısmında yer alan izolasyon yağı emdirilmiş kraft kağıdın dış çevresine ve trafo kazanının iç kısmına, ısıl iletkenlik katsayısı yüksek özel grafen alaşımlı kaplama uygulayarak yeni bir transformatör tasarımı ve soğutma teknolojisi geliştirildi.
Ayrıca, yoğun ısı yüklenmesiyle karşılaşan transformatör kazanının hızla soğutulması için hibrit soğutma unsurlarından peltier soğutma sistemi tasarladıklarını da anlatan Arvas, "Bu peltier soğutma sistemi, enerjisini trafo binasına yerleştirilecek olan güneş panelinden karşıladığından, trafo soğutma süresince ekstra bir şebeke teknik kaybına neden olmayacak. Ayrıca bu sayede, yenilenebilir enerji kullanarak, çevre dostu bir hizmet vermiş olacağız” diye konuştu.
TRAFO PATLAMALARI AZALACAK
Projenin trafo patlamalarına yönelik olumlu etkilerine de değinen Arvas, “Hibrit Soğutmalı Trafo Projesi’nin hayata geçmesiyle birlikte özellikle kırsalda ve tarımsal sulamada kayıt dışı tüketimin de etkisiyle ortaya çıkan aşırı yükten dolayı ısınan trafolar, artık eskisi kadar yanmayacak. Dicle Elektrik’in dağıtım bölgesinde sadece 2023 yılında 563, 2024 yılının ilk 6 ayında ise 234 trafo aşırı yüklenmeden kaynaklı ısınma yüzünden patladı veya yandı. Bu sayede trafo patlamaları ve yanmaları daha az yaşanacağından arıza kaynaklı elektrik kesintileri de azalacak.” ifadelerini kullandı.