Enerji Günlüğü - IEA Kıdemli Analisti Heymi Bahar, enerji verimliliğinin çok büyük kısmının negatif maliyetlerle emisyon düşürülmesine sebep olduğunu ve işgücü yaratma konusunda da lider olduğunu söyledi.
Shura Enerji Dönüşümü Merkezi, Türkiye’nin enerji verimliliği potansiyelini gelecek 10 yıl için değerlendiren enerji verimliliği Raporu’nun lansmanına katılan Uluslararası Enerji Ajansı Kıdemli Analisti Heymi Bahar, emisyonları en düşük maliyetle nasıl düşürebiliriz sorusuna yanıt ararken hepimizin maliyetleri pozitif bir değer olarak gördüğünü, ama enerji verimliliğinin çok büyük kısmının negatif maliyetlerle emisyon düşürülmesine sebep olduğunu ve işgücü yaratma konusunda da lider olduğunu kaydetti. Bahar, dünyada enerji verimliliği yatırımlarının eksi 40 dolar maliyetle emisyon düşürebileceğini ifade etti.
Covid-19 krizi sonrası ekonomilerin toparlanmasında iki kilit sektörün enerji verimliliği ve güneş sektörü olduğunu belirten Bahar, bunların sahip oldukları büyük potansiyel nedeniyle işgücü yaratma makinası olduklarını ifade etti. Enerji verimliliğinin hem teknoloji gelişimi ve üretiminde hem inşaat sektöründe, hem de ulaşım sektöründe rolünün çok çok büyük olması nedeniyle hükümetlere ekonomiyi düzeltme paketlerinde yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımlarının çok fazla yer alması önerisinde bulunduklarını hatırlattı.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ YATIRIMLARI HEDEFİN YAKLAŞIK BEŞTE BİRİ
Gizli enerji ya da birincil yakıt olarak tanımladıkları enerji verimliliğindeki gelişmeyi gözler önüne seren IEA enerji yoğunluğu grafiğini paylaşan Bahar, geçmişe bakıldığında bu gelişimin azaldığını kaydetti. Enerji verimliliğinin 2015’te yüzde 3 oranında gelişim gösterirken 2018’de yüzde 1,5’un altına düştüğünü ifade eden Bahar, 2020-2040 döneminde bu gelişimin yüzde 3,5’un biraz daha üzerinde olması gerektiğini ifade etti. Bunun da, geçmişte gösterilen bu gelişimin gitmemiz gereken yolun çok altında olduğunu gösterdiğini belirten Bahar, “Burada enerji politikalarının çok büyük bir rolü olacak. IEA olarak 2020 yılına Covid krizinden sonra çok yakından bakmaya başladık. Ve bunun etkilerinin enerji sektöründe nasıl olacağıyla ilgili çalışmalar yaptık. Bunlardan biri de yatırımlarla ilgiliydi. Enerji yatırımlarında yüzde 18, enerji talebinde yüzde 5 ve emisyonlarda yüzde 7 düşüş bekliyoruz. Enerji verimliliği yatırımlarındaki düşüş de yüzde 12 olacak. Geçtiğimiz dönemde stabil bir 250 milyar dolarlık bir enerji verimliliği yatırımı gördük. Ancak 2020 yılında ekonominin kötüleşmesi nedeniyle tüm sektörlerde, yani ulaşım, endüstri ve binalarda enerji verimliliği yatırımlarının yüzde 12 oranında düşeceğini bekliyoruz. 2040 beklentilerimizin yaklaşık beşte biri kadar bir yatırım seviyesine olduğumuzu görüyoruz. Bu yatırım seviyesini arttırmak için çok güçlü politikalara ve hatta ve hatta insanları ve şirketleri bilgilendiren bir kampanyaya ihtiyaç var. Bu da ancak bir çok sektör paydaşının bir araya gelmesiyle olabilecek bir şey” dedi.
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA PLANINA GÖRE ENERJİ VERİMLİLİĞİ YATIRIMLARININ PAYI %36
2020 yatırımların azalmasından sonra acaba ekonomiyi nasıl güçlendirebiliriz ve enerji yatırımlarını arttırabiliriz diye bir araştırma yaptıklarını söyleyen Bahar, “Bizim hükümetlere sunduğumuz sürdürülebilir kalkınma planında enerji verimliliğinin rolü, eğer bu planı her yıl 1 milyar trilyon dolarlık bir yatırıma hükümetler devam ederse bunun yüzde 36’sını enerji verimliliği teşkil edecek. Enerji verimliliğinin yatırımlarının çok daha fazla olduğunu görüyoruz. Bu da bizim enerji verimliliğinin potansiyelinin çok altında performans sergilediğimizi gösteriyor. Enerji verimliliğini nasıl daha da arttırabiliriz? Üç alana yöneliyoruz, düzenlemeler, bilgi ve destek paketleri. Hükümetlerin bu üç aksamda enerji verimliliği politikalarına yönelmeleri çok önemli” ifadesini kullandı.
ENERJİ SERVİS ŞİRKETLERİ EN BÜYÜK ROLÜ OYNUYOR
Türkiye’de enerji servis şirketlerinin (ESCO) enerji verimliliğinin gelişiminde ve uygulanmasında en büyük rolü oynayan şirketler olduğunu ifade eden Bahar, “Bu şirketler talep tarafında herhangi bir politikanın uygulanmasını ve bunun promosyonunu yapacağı şirketler. Eğer onlara gerekli bir regülasyon şeması ve de sertifikasyon sistemi uygulanırsa düşük maliyetli enerji verimliliği yatırımları yapmada rolleri geçekten çok büyük. Onun için ESCOlarla beraber bir bütün olarak çalışmak başarıdaki en önemli örneklerden bir tanesi” dedi.
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü/Denizli
