Dünya, Rusya ile AB ve ABD arasında adeta düelloya dönüşen yaptırım misillemelerine odaklanmışken, Türkiye’de çok önemli bir enerji yatırımı sessiz sedasız devam ediyor.

Dünya enerji transferinde sahip olduğu coğrafi konumun önemi tartışılmaz olan Türkiye ile zengin ve büyük oranda bakir petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip olan ve Rusya gibi büyük bir doğalgaz satıcısı olmayı hedefleyen Azerbaycan’ın kaçınılmaz işbirliğinin sonucu olan bir yatırımdan bahsediyorum; Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR’ın İzmir Aliağa’daki Petkim Yarımadası’nda, rafineri, liman ve petrokimya yatırımları.

Geçtiğimiz hafta bir grup gazeteci arkadaşla bu yatırımlara yakından tanık olduk. Toplam yatırım tutarı 10 milyar doları aşan bu yatırımlar bölgesel ve uluslararası enerji güvenliği açısından da son derece önemli. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz’un ifadesiyle, ‘Ülkenin ihtiyacı olan, doğrudan kılcal damarlarına kan enjekte eden, doğrudan ülkenin cari açığını aşağıya indiren, teknolojide her türlü bakım yapılmasını sağlayacak, istihdamda ihracatta önemli aşamalar kazandıracak, ekonominin rekabet gücünü artıracak bir yatırım.’

Petrolün en fazla ulaşım alanında kullanıldığı ve 2023 yılında bunun daha da artacağı öngörüsünü bile tek başına dikkate aldığımızda, her yıl bir milyon aracın trafiğe katıldığı Türkiye’de bu yatırımın gerçekten de kılcal damarlara doğrudan bir kan enjeksiyonu olduğunu söylemek mümkün.

‘2015 yılı başlarında ilk kazmanın vurulacağı’ TANAP ile birlikte SOCAR`ın Türkiye’deki toplam yatırım tutarı 20 milyar dolar olacak ve işte o zaman sektörün kendi içindeki entegrasyon mantığı makro düzeylere taşınmış olacak.

İşte o zaman, Türkiye ile Azerbaycan’ın enerji alanındaki ilişkilerini stratejik düzeye taşıyan Bakü-Tiflis-Ceyhan, TANAP, STAR gibi projeler ile bugün içinden çıkılması zor bir sarmal haline gelen Avrupa`nın enerji ihtiyacı ve arz güvenliğinin sağlanmasında önemli bir rol üstlenilebilir. Üstelik bunu besleyecek projelerin destek bulması ve hızlı bir şekilde geliştirilmesi, son gelişmeler sonrası her zamankinden fazla destek görebilir.

Ayrıca, Şahdeniz sahasında sahip olduğu hisselerle önümüzdeki süreçte petrol üretimini arttıracak ve doğalgaz tüketiminin yüzde 12 gibi önemli bir kısmını sağlayabilecek konuma gelecek olan Türkiye’nin, en ucuz petrolü ithal ettiği Azerbaycan’ın geçen yıl yüzde bir olan ithalat payı arttırılabilir.

Ama bütün bunların dışında bu yatırımların taşıdığı farklı bir anlam daha var. Bu yatırımlar, Türkiye’de çokça dile getirilen ama bir türlü hayata geçirilmeyen bu boyutta entegre yatırımlar arasında hayata geçirilen tek yatırım olması açısından önemli. Verilen sözlerin, edilen kardeşlik ve stratejik işbirliği sözlerinin havada asılı kalmaması açısından önemli.

Bu yüzden Türkiye’nin yeni Cumhurbaşkanı’nın ilk yurtdışı resmi ziyaretini KKTC’nin hemen ardından Azerbaycan’a gerçekleştirmesi çok anlaşılır.