Enerji Günlüğü – Avrupa doğalgaz piyasasında, kısıtlı stoklar ve yüksek fiyatlara dayalı gergin ve zor bir kış mevsimi bekleniyor.
S&P Global sitesinin yayınladığı analize göre Avrupa’da bu kış, doğalgaz ve enerji piyasaları, sınırlı stok miktarı ve yükseliş eğilimindeki fiyatlar nedeniyle gerilim ve sıkıntı içinde geçecek.
Doğalgaz pazarında sınırlı stok kapasitesi önemli bir sorun olarak Avrupalı tüketiciye zor bir kış dönemi vadediyor. Belçika’da nükleerdeki arz açığı, İskandinav ülkelerindeki hidroelektrik tesislerinin düşük performansı da sürece eklenince durum vahamet kazanıyor. Üstelik enerji talebindeki artışta hiçbir azalma söz konusu değil. Böylece doğalgaz, enerji ve karbon fiyatları rekor düzeylere çıktı. Bu da kömüre dayalı elektrik üretimini ön plana çıkardı.
Gelişmeler, yavaş yavaş doğalgaz talebinin azalacağına ve kömürün tekrar rağbet görmeye başlayacağına işaret ediyor. Asya’dan ve ABD’den Avrupa’ya gelecek olan LNG gemileri de kış piyasalarının durumuna önemli etki edecek faktörlerden biri.
Kuzey Denizi bölgesinde bulunan eskimiş aktarım altyapısı, Hollanda gibi bazı ülkelerde çeşitli nedenlerle azalan enerji üretimi arz güvenliğini tehdit eden ilave unsurlardan.
Norveç’teki Aasta Hansteen adlı günlük 15 milyon m3 doğalgaz vadeden üretim alanı ve Gazprom’un yeni Elektronik Satış Platformu üzerinden satışını gerçekleştirdiği günlük 10 milyon m3’lük kapasite Kuzeybatı Avrupa’daki gergin bekleyişi biraz rahatlatan etkenler olarak görülüyor. Mısır’dan gelecek olan LNG sevkiyatları da enerji açığını gidermede fayda sağlayabilir.
Sonuç olarak kömüre dayalı enerji, en sert muhalefet gördüğü İngiltere’de bile bu kış için sistemin kurtarıcısı olarak görülebilir. İkinci çeyrekte piyasadaki fiyatları dibe vuran Alman kömür santralleri, sürecin etkisiyle yeniden gözde enerji kaynakları haline geldi. Bugün Almanya’daki en eski kömür santralleri bile modern doğalgaz santrallerinin pabucunu dama atmış durumda.
Fransız nükleer tesislerinin Belçika’daki arz gecikmelerini telafi edebileceği konuşuluyor ama bu ihtimal piyasalardaki fiyatlanmaya engel oluşturmadı. Avrupa’da enerjiyle ilgili tahminler yapılırken iklim olayları ve meteorolojik beklentiler büyük önem taşıyor. Geçen kış sonunda meydana gelen hava şartları hala piyasa aktörlerinin aklında. Belçika’daki 7 reaktörden biri son çeyrekte faaliyete geçecek. Fransızların bir yıl sonra üretime geçmesi beklenen bir reaktörü de erken faaliyete geçti. Bu sayede arz açığı negatif yönde desteklenebilecek.
Bol yağışlı bir sezon olsa da Alplerde ve İberya Yarımadası’nda, Kuzey ülkelerindeki hidroelektrik santrallerinin neden olduğu açığı giderecek kapasite beklenmiyor. Almanya’nın rüzgar enerjisi kapasitesi ise yılsonu gibi 60 GW düzeyine ulaşacak. İngiltere’deyse rüzgardan elde edilecek güç beklentisi 20 GW dolayında.
Bütün bunları bir yana bırakırsak, Avrupa’da enerji fiyatları bu kış sezonunda büyük ölçüde hava şartlarına bağlı olacak. Avrupa’nın rüzgara dayalı üretimine 13 GW dolayında bir güç eklenmesi, mutedil rüzgarlı bir mevsimde fiyatları da mutedil düzeylere çekebilir. Üstelik böyle bir ihtimal CO2 ve fosil yakıt maliyetlerini de düşürebilir.