Enerji Günlüğü - GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan, doğalgaza yüzde 6 oranında hidrojen enjekte etme denemelerinin devam ettiğini belirterek ileride bu oranın yüzde 10’a çıkarılmasını hedeflediklerini, böylece doğalgaz ithalat faturasının 1.2-1.5 milyar dolara yakın gerileyeceğini söyledi.

Tüm dünya iklim değişikliğine karşı yenilenebilir kaynaklara ağırlık verme derdinde. Tabii ara çözüm arayışları da giderek daha çok görünür hale geliyor. Hidrojenin temiz ve ekonomik bir yakıt olarak kullanılmasına yönelik çözüm arayışları da bunlar arasında. Bu alanda Avrupa çapındaki en ciddi çalışmalardan birine Türkiye ev sahipliği yapıyor. Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği’nin (GAZBİR) yürüttüğü çalışmadaki temel yaklaşım, doğalgaza hidrojen karıştırılarak hem fosil enerji kullanımının azaltılması, hem de doğalgaz ithalatının azaltılarak dışa bağımlılığın düşürülmesi. GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan, sorularımızı cevapladı:

Doğalgaz diğer fosil yakıtlar gibi gözden düşüyor mu?

Doğalgaz, fosil yakıtlar arasında en düşük karbon salımına sahip, en temiz enerji kaynaklarından biridir. Karbon emisyon hedeflerini büyük ölçüde sağladığı için de günümüzde yaygın şekilde tercih edilen bir kaynak olan doğalgaz, gelecekte de enerji denklemi içerisinde önemli bir role sahip olmayı sürdürecek. Özellikle, Avrupa ve Çin’in karbon emisyonlarını düşürme hedefiyle 2030’lu yıllara doğru yenilenebilir kaynaklar ile doğalgaz talebini artıracağı öngörülüyor. Hali hazırda Beijing’de (Çin) yer alan kömür santralleri ve tüm konutlarda doğalgaz dönüşümü başlamış durumda.

Doğalgazın elektrik üretimi dışı alanlardaki durumu nedir?

Evet, doğalgazın kullanım alanı da giderek genişliyor. Kamyon, tren ve gemilerde LNG/CNG’nin yakıt olarak kullanımının yaygınlaşmasıyla ilerleyen yıllarda ulaşım sektöründe de doğal gazın payının artacağını tahmin ediyorum. Bugün küresel enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 25’lik kısmı doğalgaz ile karşılanıyor. Önümüzdeki dönemde politika yapıcıların emisyonsuz dünya hedefleri, ulaşımda doğalgaz talebinin artması ve konutlarda doğalgazın daha da yaygınlaşmasıyla doğalgazın petrole rakip olacağını söyleyebiliriz. 

Yenilenebilir kaynaklar karşısındaki durumu nasıl görünüyor gazın?

Doğalgazın yenilenebilir enerji kaynakları açısından tamamlayıcı bir role sahip olduğunu düşünüyorum. Küresel piyasalarda ve Türkiye’de yenilenebilir enerjinin toplam enerji sepetindeki payı her geçen gün artıyor. Elektrik üretiminde yenilenebilir kaynakların payının yüzde 50’lere kadar çıktığı göz önünde bulundurulduğunda bu kaynakların dengesizliklerini giderebilecek anahtar yakıt doğalgazdır. Sisteme hızlıca dahil olabilme avantajı ile elektrik arzında yaşanabilecek sıkıntıları ortadan kaldırabilecek ve daha dengeli bir piyasayı paydaşlara sağlayabilecek kaynak budur.

Doğalgaz tüketim tahmininizi alabilir miyiz?

2020 yılının tamamında geçen yıla yakın bir doğalgaz tüketileceğini düşünüyorum. 2019 yılında 45,3 milyar metreküp doğalgaz tüketilmişti, bu yıl 46 milyar m3 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Santrallerdeki tüketimin toplam tüketimdeki payının yüzde 40’tan yüzde 25 seviyesine gerilemesi, sanayi tüketimindeki yatay tüketim trendi ile konut tüketiminin payı 2019 yıl sonu itibariyle yüzde 33’e kadar yükseldi. 2020 yılında da benzer bir dağılım olacağını tahmin ediyorum.

Doğalgaza hidrojen enjeksiyonu hakkında bilgi verebilir misiniz?

GAZBİR olarak hidrojenin doğalgaz ile karıştırılarak hanelerde ve ilerleyen dönemde tüm sektörlerde kullanılmasına yönelik Ar-Ge çalışmalarına başladık. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ile koordineli şekilde hazırlanan proje GAZBİR’in teknik merkezi olan GAZBİR-GAZMER’in Konya’daki ölçüm merkezinde devam ediyor. Hidrojen, kimyasal bileşimi itibariyle doğalgazdan daha yanıcı ve akışkan bir gaz. Bu nedenle, hidrojenin şebeke ömrüne etkisi, çelik hatlardaki kırılganlık, polietilen hat kaynaklarındaki kaçak gibi teknik konularda çalışmalarımız sürüyor.

Doğalgaza hidrojen karıştırma çalışmaları enerji ithalat faturasını ne kadar azaltır?

Hidrojenin doğalgaz ile karıştırılarak kullanımı konusunda geliştirilen projede orta vadeli hedefimiz doğalgaz dağıtım şebekesine yüzde 6 civarında hidrojenin doğalgaz ile karıştırılarak kullanıma sunulması. Dağıtım şebekesine yüzde 6 oranında hidrojenin karıştırılması ile Türkiye’nin doğalgaz ithalat faturasının 750-900 milyon dolar civarında azalacağını düşünüyorum. İlerleyen yıllarda dağıtım şebekesine karıştırılan hidrojen oranının yüzde 10’a çıkmasıyla yıllık 1.2-1.5 milyar dolar arasında bir tasarruf sağlamak mümkün.

Hidrojen çözümlerinde proaktif davranan Türkiye’yi diğer ülkeler de izler mi?

Doğalgaza hidrojen karıştırmaya yönelik pilot çalışmalarımız Türkiye’yi bu alanda öne çıkaracak. Avrupa’da bugüne kadar yapılan tüm çalışmaları inceledikten sonra kendi projemizin ilk fazını oldukça kısa sürede tamamladık. Çalışmanın ilk sonuçlarının 2021 yılının sektör paydaşlarımız ile paylaşmayı hedefliyoruz. Tüm bu çalışmalar tamamlandığında diğer konularda olduğu gibi Türkiye’nin Avrupa doğalgaz dağıtım piyasası özelinde yol gösterici ülke konumunda olacağına inanıyorum.

Mehmet KARA - Enerji Günlüğü