Enerji Günlüğü - 2017 yılında ilk defa Avrupa Birliği'nde elektrik üretiminde güneş, rüzgar ve biyokütlenin payı kömürü geçti.
2017 yılında Avrupa Birliği üye ülkelerindeki elektrik üretimini analiz eden Avrupa Elektrik Sektörü 2017 (The European Power Sector 2017) raporu dün Brüksel'de kamuoyuna tanıtıldı. Agora Energiewende ve Sandbag'in hazırladığı rapora göre, tarihte ilk defa, 2017'de AB'de elektrik üretiminde güneş, rüzgar ve biyokütlenin payı kömürü geçti.
Hidroelektrik dışındaki yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerji geçen yıl yüzde 12 artarken, yenilenebilirin payı 2010’dan bu yana iki katından fazla arttı.
AVRUPA’DA YENİLENEBİLİRİN PAYI YÜZDE 30 OLDU
2017’de hidroelektrik santrallerden üretimde keskin bir düşüş yaşandığı için, yenilenebilir kaynaklı elektrik üretimi bir önceki yıla göre nispeten daha az olsa da, Avrupa çapında artmaya devam ediyor. Analize göre, elektrik üretimindeki payı 29,8’den 30’a çıktı.
ÜLKELERE GÖRE ARTIŞ
Son üç yılda yenilenebilirdeki artışın yarısından fazlasını Birleşik Krallık ve Almanya gerçekleştirdi ve bu artışta rüzgâr büyük bir rol oynuyor. 2017’de Almanya’da elektriğin yüzde 30’u, Birleşik Krallık’ta ise yüzde 28’i rüzgâr, güneş ve biyokütleden elde edildi.
En çarpıcı büyüme ise Danimarka’da yaşandı. Danimarka, yıllık yüzde 7 oranında bir artışla, 2017’de elektriğin yüzde 74’ü rüzgâr, güneş ve biyokütleden üretti. İspanya, İsveç, Belçika, Hollanda, Fransa ve Orta ve Güneydoğu Avrupa’daki birçok ülkede yenilenebilir enerji büyümeye devam etti. Örneğin, 2011’den beri rüzgâr, güneş ve biyokütlenin payı tek haneli rakamlardan Hırvatistan’da yüzde 18’e, Romanya’da yüzde 16’ya çıktı.
YENİLENEBİLİRİN PAYININ YÜZDE 10’UN ALTINDAKİ ÜLKELER
2017 itibarıyla rüzgâr, güneş ve biyokütleden elektrik üretimi hala yüzde 10’un altında olan altı ülke var: Slovenya (yüzde 4), Bulgaristan (yüzde 7), Fransa (yüzde 8), Slovakya (yüzde 8), Çek Cumhuriyeti (yüzde 8) ve Macaristan (yüzde 10).
KÖMÜRDEN ELEKTRİK ÜRETİMİ YÜZDE 7 DÜŞTÜ
Fosil yakıt konusunda gelişmeler ise değişiklik gösteriyor. Taş kömüründen elektrik üretimi rüzgârın artışı sebebiyle yüzde 7 düştü. Hollanda, İtalya ve Portekiz’de kömürü terk eden politikalarla taş kömürü üretimi düşmeye devam edecek.
ARTIŞA RAĞMEN EMİSYON DÜŞMEDİ
Öte yandan rüzgâr ve güneş enerjisindeki yükselişe karşın, Avrupa elektrik sektöründeki emisyonlar 2017’de düşmedi ve 1.019 milyon tonda sabit kaldı.
Bunun nedeninin ise üç farklı etmenin birleşimiyle açıklanabileceği kaydedildi: Öncelikle, yağış azlığı sebebiyle barajlardan elektrik üretimi Avrupa çapında düşüş gösterdi. İkincisi, Fransa ve Almanya’daki nükleer santraller mahkeme kararıyla hizmet dışı bırakıldığı için önceki yıllara göre daha az elektriği şebekeye verdi. Son olarak da, Avrupa Birliği’ndeki elektrik tüketimi arka arkaya üç yıldır artmaya devam ediyor. Avrupa’nın elektrik taleni 2017’de yüzde 0,7 oranında artış gösterdi. Emisyonlar elektrik sektörü dışında da artarken, çalışmanın yazarları Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi (AB ETS) dahilindeki emisyonların 2010’dan beri ilk defa artacağını ve 1.750 milyon tondan (2016) 1.756 milyon tona çıkacağını tahmin ediyorlar. AB ETS dışında kalan petrol ve gaz tüketiminin de yükseldiği düşünülürse, toplam AB emisyonlarının yüzde 1 oranında artacağı öngörülüyor.
YENİLENEBİLİR ENERJİYE GÜVEN ARTTI
Agora Energiewende Avrupa Enerji Politikaları Direktörü Matthias Buck, sonuçları değerlendirdiği açıklamasında “Birleşik Krallık ve Almanya’da rüzgârın ilham veren başarı hikayesi yenilenebilir enerjiye gittikçe daha fazla güvenilmesini sağladı. Eğer Avrupa’daki tüm ülkeler bir araya gelirse, 2030’da yüzde 35 yenilenebilir enerji kesinlikle mümkün. Güneşin devreye alınma oranı şaşırtıcı biçimde az, fiyatlardaki ciddi düşüşe cevap vermesi gerekiyor” şeklinde değrlendirdi. Sandbag analiz uzmanı Dave Jones da “Elektrik tüketimi üçüncü ardışık yılında artarken, ülkelerin enerji verimliliği konusundaki girişimlerini yeniden değerlendirmesi gerekiyor” diye ekledi ve devam etti: “Emisyonlarda gerçekten fark yaratmak için ülkelerin kömürlü santrallerden vazgeçmesi gerekiyor. Avrupa’da işletmedeki 258 termik santralinin 2017’de, AB ETS emisyonlarının yüzde 38’inin ve toplam AB emisyonlarının yüzde 15’inin sorumlusu olduğunu tahmin ediyoruz” dedi.