Enerji Günlüğü - ABD’de Ford, Stellantis ve GM’de çalışan 146 bin işçi, ücret artışı talebiyle grev yapmaya hazırlanıyor. İşçilerin taleplerini reddeden fabrikaların gerekçesi ise enerji dönüşümü maliyetleri.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Ford, Stellantis ve General Motors’da (GM) çalışan 146.000 otomotiv işçisi, ücret artışı ve geçmişte ellerinden alınan bazı hakların yeniden verilmesi talepleriyle grev yapmaya hazırlanıyor.
Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası (United Auto Workers-UAW) işçilerin sözleşmeleri sona erene kadar Ford, GM ve Stellantis fabrikalarında anlaşma sağlanamazsa, çözümsüz kalan fabrikalarda greve gideceklerini duyurdu. İşçiler Sendikaya grev kararıyla ilgili yetkiyi %97 gibi bir oy çokluğuyla verdi.
Geçen hafta ücret ve sosyal haklarla ilgili görüşmelere başlayan taraflar, bazı ilerlemeler kaydetse de henüz grevi önleyecek bir gelişme olmadı. İşçiler greve gidecek olursa, bunun ABD otomobil üretiminde önemli etkileri olacağı; hatta küresel ölçekte hissedilecek aksamalara neden olabileceği öngörülüyor.
SENDİKA YÜZDE 46 ÜCRET ARTIŞI İSTİYOR
Sendikanın taleplerinin başında dört yıl boyunca geçerli olmak üzere %46 ücret artışı yer alıyor. Bu oran saat ücretini 32 dolardan yaklaşık 47 dolara çıkaracak bir artış anlamına geliyor. Sendika ayrıca fabrika işlerinde farklı ücretlere neden olan kademelendirme uygulamasına son verilmesini istiyor.
İşçilerin talepleri arasında 40 saatlik ücretle haftada 32 saat çalışma; işe yeni alınanlar için geleneksel tanımlanmış sosyal haklar; geçmişte uygulanan avantajlı emekli maaşlarının yeniden tesisi ve geçmişte uygulanan ancak sonradan ortadan kaldırılan yaşam maliyetine paralel maaş artışları da yer alıyor.
SERT PAZARLIKLAR
Sendika; otomobil üreticilerinin Güney Koreli akü üreticileriyle ortak girişim olarak inşa ettikleri 10 elektrikli araç aküsü fabrikasında işçileri temsil etme yetkisini de talep ediyor. Sendika bu talebiyle, otomotiv endüstrisi giderek elektrikli araçlara doğru dönüşürken, içten yanmalı motorlar için parça üreten işçilerin çalışacak bir yere ihtiyaç duyacağını öngörerek işçilerin örgütlülüğünü korumayı hedefliyor.
ABD’DE 2007'den sonra işe alınan otomotiv işçileri halen geçmişte geniş haklarla beraber tanımlanan emekli maaşı alamıyorlar. İşçilerin sağlıkla ilgili haklarının çoğu törpülenmiş durumda ve geçim maliyetine paralel ücret artışlarından da mahrum kaldılar.
Öte yandan tam zamanlı çalışanlar 2023’te Ford'da 9.716 dolar; Stellantis (eski adıyla Fiat Chrysler) işçileri ise 14.760 dolara kadar değişen tutarlarda kar paylaşım çeki aldılar.
Detroit Üçlüsü olarak bilinen Ford, GM ve Stellantis, son 10 yılda toplam 164 milyar dolar net gelir elde etti. Bu toplamın 20 milyar doları 2023 yılında gerçekleşti. CEO'larının yıllık maaşları ise milyon dolarlarla ifade ediliyor.
Ford ise dört yıllık sözleşme boyunca kümülatif yüzde 10'luk ücret artışı ile enflasyonu karşılamak için 6.000 dolar ve çeşitli toplu ödemeler önerdi.
GM de benzer toplu ödemeler ile %10 ücret artışı teklif etti. Stellantis ise ücret paketinde toplu ödeme olmaksızın dört yıl içinde yüzde 14,5 oranında ücret artışı ile enflasyonu karşılamak için toplu ödemeler önerdi.
3 BÜYÜK MARKANIN GEREKÇESİ ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ
Dolayısıyla şirketler sendikanın taleplerini çok yüksek bularak reddetti. Otomobil üreticileri, Sendikanın taleplerini reddederken; önümüzdeki yıllarda içten yanmalı motorlu araçlar üretmeye devam ederken aynı zamanda gelecek için elektrikli araçlar tasarlayıp akü ve montaj tesisleri inşa etmek için çok büyük sermaye harcamaları yapacaklarını öne sürüyor.
GM, Ford ve Stellantis bayilerinde otomobil biriktirmek için fabrikalarını günün her saatinde çalıştırmaya devam etti. Ancak bu uygulama Sendika üyelerinin cebine daha fazla para girmesine ve bir grev ihtimalinde daha güçlü mali pozisyon kazanmalarına yarıyor.
Eylül başı itibarıyla üç markanın toplamda 70 gün yetecek kadar otomobili vardı. Grev kararı alınırsa otomotiv tedariki yapan müşterilerin daha pahalı ama sendikasız üreticilere yönelme ihtimalinin artacağı tahmin ediliyor.
