Enerji Günlüğü - 6 gün sürecek bir yazı dizisine başlıyoruz. Soma Faciası: Bir Facianın Tarihçesi. Bu ana başlık altında yaygınlayacağımız dizinin ilk bölümü bugün: Osmanlı'da kömürün devreye girişi ve Soma'nın keşfi...
Dr. Nejat Tamzok, 17 Mayıs'ta Soma'da yaşanan maden faciası üzerine, Osmanlı'dan günümüze Türkiye'de madenciliğin tarihini anlatıyor. Yazı dizimizde cevabını bulabileceğiniz bazı sorular ve alt konu başlıklarını aşağıda bulabilirsiniz. Enerji Günlüğü, bu yazı dizisinin yayınlandığı süre boyunca, gerek akademik çevrelerden, gerek kamu ve özel sektördeki uzmanlardan ve gerekse sendikalarla ilgili diğer kişi, kurum ve kuruluşlardan gelecek eleştiri, öneri ve görüşlere açıktır.
- Dünyada kömür ne zaman, nasıl ve neden öne çıkmaya başladı?
- Osmanlı'da kömür ne zaman ve ne amaçla kullanılmaya başlandı?
- Osmanlı'da ilk kömürü aslında Uzun Mehmet bulmadı. Peki kim, nerede keşfetti?
- Osman Efendi, Soma'daki kömür ocaklarında neden daha çok kadınları çalıştırdı?
- Kömür ocaklarında gaz salımını ölçmek için hangi hayvancağızlar telef edildi?
- Osmanlı maden işçilerinin ölüm riski, Avrupa ve ABD'nin kaç katıydı?
- Soma faciasıyla gündeme gelen "dayıbaşılık müessesesi"nin atası: Kesenecilik!
- Maden işçinin kısa sürede hastalanmasına, iş göremez hale gelmesine kimler seviniyordu?
- Üretim kotasını dolduramayan madenciler, "işin kolayı"nı bulmuştu ama peki ya sonuç?
- Milli Mücadele şartlarında kömür işçilerinin durumunu düzeltme gayreti...
- Celal Bayar'ın 1921 Zonguldak ziyareti kömür işçilerinin durumunu ne kadar düzeltebildi?
- 1929 Buhranı ve Cumhuriyet'in linyitte "yerli malı" anlayışı...
- Soma'daki maden ocakları Yunus Nadi Şirketi'nin elinden neden ve nasıl alındı?
- Kömür diyarı Soma'ya hangi ünlü "dış yardım"la hastane, okul, sinema ve gazino yapıldı?
- Türkiye'nin linyit madenlerindeki ölümlü kazaları hangi yıllarda Batı'dan daha iyi idi?
- 1950'lerde Soma'daki madenlerin "yangınlı kısımları"nda yangının ilerlemesi nasıl önleniyordu?
- TKİ'nin hangi uygulaması Soma'da 10 yılda ölen maden işçisi sayısını 45'ten 19'a düşürdü?
- TKİ'de dışarıdan hizmet alımı ya da taşeronluk sistemi hangi yıl başladı?
- Hangi bölgedeki madenci çocukları için özel ilkokullar ve ortaokul açılmıştı?
- Kömür madenciliğinin "Evvela Emniyet" sloganı hangi yıllarda nerede ortaya çıktı?
- 1978'de özel sektörün elindeki kaç linyit sahası neden TKİ'ye devredildi?
- Soma Kömür Santrali hangi şartlarda neden kuruldu?
- Son facianın yaşandığı Soma Eynez'de açık ocak yerine yeraltı madenciliği tercihi hangi yılda yapıldı?
- TKİ'ye yeni yatırım ve personel alımı kısıtlaması ne zaman başladı ve sonuç ne oldu?
- Soma Havzası'nda yeraltı-açık saha işletmeciliği tercihi neden değişti?
- Soma'da özel sektöre kömür üretimi yaptırılması ne zaman başladı?
- Madencilik tarihinin en büyük faciaları...
- Madencilikte ölüm istatistiklerini tutmak neden zorlaştı?
- Soma Faciası'nın nedenlerini en sağlıklı şekilde nasıl ortaya koyabiliriz?
- Madencilikte ne tür mevzuat düzenlemelerine ihtiyaç var?
- Mühendislerin yetkinliği ölçülüyor mu? Nasıl ölçülmeli?
İŞTE YAZI DİZİSİNİ BÖLÜMLER HALİNDE AŞAĞIDAKİ LİNKLERE TIKLAYARAK OKUYABİLİRSİNİZ
1) OSMANLI'DA KÖMÜRÜN DEVREYE GİRİŞİ VE SOMA'NIN KEŞFİ
2) MİLLİ MÜCADELE KÖMÜRÜ İHMAL ETMEZ
3) SOMA'DA AÇIK OCAK İŞLETMECİLİĞİNE GEÇİŞ VE İŞÇİ ÖLÜMLERİNDE AZALIŞ
4) DÜNYA PETROL KRİZİ SOMA'NIN KADERİNİ NEDEN DEĞİŞTİRDİ?
