Enerji Günlüğü - Enerjide dışa bağımlılıktan kurtulmaya çalışan Türkiye, yeni tip jeotermal sistemlerle en az 20 bin MW gücünde elektrik üretim kapasitesi oluşturabilecek. Bu rakam 50 bin MW'yi de bulabilir.
Son yıllarda tüm dünyada yeni bir enerji üretim imkanı olarak kaya gazı öne çıkarken, enerjide dışa bağımlı durumdaki Türkiye yepyeni bir enerji elde etme yolu daha keşfetti: Kızgın kaya enerjisi... Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın geçtiğimiz günlerde bir TV programında sözünü ettiği bu bilginin kaynağı ortaya çıktı. İzmir, Aydın ve Manisa'da önemli sayıda jeotermal saha ruhsatları alan SDS Enerji, yaptığı ön çalışmalarla yer altındaki kızgın kuru kayalarda geliştirilmiş jeotermal sistemlerin kullanılması halinde Türkiye genelinde minimum 20 bin MW'lık elektrik üretiminin mümkün olduğunu ortaya çıkardı.
50 BİN MW'Yİ BULABİLİR
Şirket ortağı Osman Şen konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede "Kabaca bir hesaplamayla genç volkanik aktivite ve granitik kayaç olan bölgelerde Türkiye'de minimum 20,000 MW'lık bir potansiyel var ama bu tip projelere destek verilmesi halinde rakam 40-50 bin MW'ları da rahatlıkla bulabilir" dedi.
Gerçek potansiyelin ne olduğuyla ilgili net ölçümler olmasa da 10 binerce MW'lık bir potansiyel bulunduğunu vurgulayan Osman Şen, "Bunları daha dikkatli ölçmek lazım. Bu teknoloji başarıyla uygular ve fiiliyata geçirirsek Türkiye'nin elektrik ihtiyacının çok önemli bir bölümü buradan sağlanabilir. Cari açık üzerinde sağlayacağı olumlu etkileri de açıktır" diye konuştu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız daha önce yaptığı açıklamada, yerli kaynaklardan birinin de kızgın kuru kayalar olduğunu belirterek, "MTA olarak çalışmalara başladık. Çok büyük yatırımlar gerektirmiyor, ancak biraz zaman istiyor. Özel sektörden ilgilenen firmalar oldu. Devlet-özel sektör ortaklığı veya yalnızca özel sektör yatırımı olarak hangisinin daha uygun olduğu konusunda araştırma yapıyoruz" demişti.
MALİYET FARKI BÜYÜK DEĞİL
SDS'nin Yönetim Kurulu Başkanı İrfan Acar ise normal jeotermal santrallere göre bu sistemin yatırım maliyetinin ortalama yüzde 20-30 daha pahalı olduğunu belirtti. Bu maliyet farkı için "fazla değil" diyen Acar, "İlave maliyet yönlü sondaj ve hidrolik stimülasyon işleminden kaynaklanıyor. Birim kilometrede aldığınız verim ise konvansiyonel jeotermal sisteme göre birkaç kat fazla. Normal jeotermalde en iyi sahada 100 MW'a ulaşıyorsanız, EGS'de aynı sahada 500 MW'lık verim almak mümkün" diye konuştu.
PEK ÇOK ÜLKE ÜZERİNDE ÇALIŞIYOR
Yeraltındaki kızgın kuru kaya ve gelişmiş jeotermal sistemler (EGS-Enhanced Geothermal Systems) üzerinde 1970'lerden bu yana çalışma yürütüldüğünü belirten Osman Şen ise ilk olarak ABD'de başlatılan çalışmaların son dönemde Almanya, İngiltere, Japonya, Avustralya gibi pek çok ülkede sürdüğünü kaydetti.
ÇALIŞMALAR 5 YIL ÖNCE BAŞLADI
İrfan Acar, Türkiye'de şirket olarak bu konudaki çalışmalara beş yıl önce başladıklarını ve jeotermal potansiyelin yüksek olduğu Ege bölgesindeki İzmir, Aydın ve Manisa'da hem konvansiyonel hem de EGS çalışmalarına uygun ruhsatlara sahip olduklarını vurguladı. İrfan Acar, geçmişte jeotermalden elektrik üretiminde 180 derecenin üzeri rantabl sayılırken, şu anda 120 dereceden hatta bazı sahalarda 100-110 dereceden bile elektrik üretilebildiğine dikkat çekti.
BU TEKNOLOJİ DÜNYADA İSPAT EDİLDİ
Yeni teknolojinin dünyada ispat edilmiş bir teknoloji haline dönüştüğünü ifade eden SDS ortağı Osman Şen, diğer bazı Avrupa ülkelerinde de benzer yatırımların yapılmaya başlandığını kaydetti. Türkiye'de bu sistemi işletebilmek için 2-3 km derinliğe inmenin yeterli olduğuna dikkat çeken Şen, "Almanya ve Fransa'da ise 4-5 km'ye iniliyor. Türkiye'de 2 bin - 2 bin 500 metrede 200-300 derece sıcaklıkta kayaya ulaşmak mümkün. Bu da fazlasıyla yeterli" dedi.
PİLOT UYGULAMA İZMİR'DE
SDS Yönetim Kurulu Başkanı İrfan Acar, bir prototip proje yapacaklarını ve ilk etapta 10-20 MW'lık ticari yatırımlar gerçekleştireceklerini açıkladı. Kurulacak prototip için belirlenen bölge ise Ege... SDS, söz konusu pilot uygulamayı İzmir'in jeotermal kaynaklar açısından zengin ilçelerinden birinde kurmayı planlıyor.
