Son bir yıldan bu yana Türkiye`nin dış ilişkiler ve ekonomi gündeminde doğalgaz fiyatları geniş yer tutuyor.
İşte bu konuda klasikleşmiş birkaç cümle...
- Petroldeki düşüşün etkisiyle doğalgaz fiyatları ucuzluyor.
- Petrol ve doğalgaz ucuzluyor Türkiye`nin enerji faturası düşüyor/düşecek.
- Türkiye, Rusya`dan gaz fiyatında yüzde 10.25 indirim kopardı, gaz ithalat gideri azalacak.
- Rusya gaz fiyatında indirimi Türk Akımı`nın Ankara tarafından onayına bağladı...
- Türkiye-Rusya arasındaki gaz indirim mutabakatı hayata geçirilemedi, Ankara Tahkim`e gitti...
- Rusya, tahkim sonucunu beklemeden gaz fiyatını indirebileceğini açıkladı...
- Moskova/Gazprom, Türkiye`ye sattığı doğalgazın fiyatını düşürecek...
Evet, bu ve benzeri cümleleri son zamanlarda bolca duymuş, okumuş, dinlemiş olmalısınız.
Ancak tüm bu konuları vatandaşın gündemine, yani evlerdeki doğalgaz faturalarına bağlayan cümlelere pek rastlamıyoruz. Aynı şeyi kısmen sanayiciler için de söylemek mümkün.
Yani doğalgaz ucuzluyor ama doğalgaz ile ısınan vatandaşın ödediği fatura bir türlü düşmüyor. Enerji yönetimi bunu "gaz maliyetimiz ucuzladı ama kurlar arttı, ne yapalım" diyerek açıklamaya çalışıyor. Ama doğalgaz ithalat fiyatları o kadar düştü ki, vatandaşa uygulanan tarifeler kur artışları ile bile açıklanamayacak kadar yüksek kaldı. Üstelik, Gazprom`un BOTAŞ`a verdiği gazın fiyatında yapıp yapmayacağı tartışılan yüzde 10.25`lik indirimin tamamen dışında bir fiyat düşüşünden söz ediyoruz burada...
Oysa doğalgazın maliyeti ile satış fiyatı arasındaki bu çarpıklığı akaryakıt piyasasında görmüyoruz. Vatandaş benzin istasyonuna gittiğinde, uluslararası piyasalardaki düşüşün etkilerini görüyor. Kurlar artmasına rağmen, motorin ve benzin fiyatları dalgalana dalgalana epey geriledi.
Peki doğalgaz faturalarımız neden düşmüyor? Ya da düşecek mi, düşecekse ne zaman? Bu sorulara cevap vermeden önce doğalgazın maliyetine ve satış fiyatına kısaca göz atalım.
Doğalgaz fiyatları aylık dönemler itibariyle güncelleniyor. Bu güncellemelerde son altı aylık petrol türevleri fiyatı ortalaması kullanılıyor. Daha bu yılın başında Rusya`dan alınan doğalgazın fiyatı bin metreküp başına 375 dolar civarındaydı. Oysa bugün çok farklı bir noktadayız. Aradan geçen 10 yaklaşık aylık dönemleri kafa karıştırmasın diye bir tarafa bırakırsak, petrol fiyatlarına ilişkin öngörülere bakılırsa, 2016 başından itibaren Rusya`dan alınan doğalgazın fiyatının bin metreküp başına 200 doların altında gerçekleşeceğini söylemek mümkün.
Sektör yetkililerinden aldığımız bilgilere göre, içerideki iletim ve dağıtım gibi sistem maliyetleri buna eklendiğinde kullanıma hazır doğalgazın maliyeti yaklaşık 215 dolara karşılık geliyor.
İyi de, vatandaş bu kadar karışık bir işe nasıl kafa yorsun? Evet haklısınız. O halde sadeleştirmeye çalışalım. Yukarıdaki kullanıma hazır doğalgazın maliyetini Türk parasına çevirelim. Bugünkü dolar kuru (2.85 TL) ile hesaplarsak bin metreküplük doğalgaz için yaklaşık 615 TL`lik bir maliyet söz konusu. Serbest tüketiciye satış fiyatına bakarsak 800 TL`ye yakın bir rakam görüyoruz. Aradaki fark neredeyse yüzde 25!
Tersinden söylersek, 615 liraya maledilen doğalgaza yüzde 10 kâr payı koysanız en fazla 665 lira eder. Yüzde 15 kâr koysanız 700 TL eder. Ama şu anda yaklaşık 800 TL`lik bir satış fiyatından söz ediyoruz.
Hadi öyle olmasa bile yüzde 10`luk kâr payını düşük kabul edelim ve yüzde 15 kâr payı ile satışına, yani 700 TL`ye razıyız diyelim. O halde bile doğalgazın bugünkü satış fiyatından yüzde 12-13 daha aşağıda olması gerekiyor. Yüzde 15 de kabul edilebilir bir kar payı olmadığına göre, bugün itibariyle doğalgazın tüketiciye satış fiyatında en az yüzde 15`lik bir indirim yapılması gerekiyor. Hele hele yıllarca "pahalıya alıp ucuza satıyoruz" dediğiniz gazı, "ucuza alıp çok pahalıya satar" hale gelmişseniz.
Hem bugün hem ilerleyen dönemler için fiyatları üç aşağı beş yukarı bilinen bu gazın, 1 Aralık 2015’ten itibaren kaç liraya satılacağını bugünden ilan etmek inanın herkesin işine gelecektir.
Fatura yüksek gelmesin diye evin tek odasına toplaşıp kazaklarla, battaniyelerle oturan vatandaşı da rahatlatırsınız, "gelecek altı ayda enerji, daha doğrusu üretim maliyetim ne olacak" diye düşünen sanayiciyi de...
Ha, BOTAŞ`ın geçmiş dönem zararlarından mı söz ediyorsunuz? Olsun. O zararları zaten bugüne kadar muhasebeleştirdik, bütçeledik ve toplum olarak sineye çektik, ödedik.
Hem zaten BOTAŞ Ruslar`la gazın fiyatlama formülünde yapılacak değişiklikte ekstradan yüzde 10.25`lik bir indirim imkânı (hatta bu imkan, geriye dönük olarak da işleyecek) yakalamamış mıydı?
Siz yüzde 15`lik indirimi şimdiden ilan edin, size söz veriyorum, BOTAŞ`ın alacağı yüzde 10.25`lik indirimden sonra, tüketici fiyatında ekstra indirim isteyen olursa sizden önce ben karşı çıkacağım...
Tabii BOTAŞ bu fiyatı indirmediği için bu işin kaymağını yiyen bazı özel sektör oyuncularımız olduğunu da unutmuş değiliz.
Öyleyse sonuç itibariyle şunu söyleyebiliriz...
Ey vatandaş, sık dişini. Doğalgaz faturanda düşüş yakın. Artık o vakte kadar artık battaniyeye mi sarılıp oturursun, yoksa nasıl olsa ucuzlayacak, iki üç hafta daha pahalı gaz yaksak da olur mu dersin, senin bileceğin iş...
Büyük ölçekli gaz tüketicisine, yani sanayiciye ve büyük ölçekli ticarethanelere gelince... Onların bizim aklımıza ihtiyacı yok, işlerini bilirler...
Bu arada, doğalgaz fiyatlarının yüksek kalmasının elektrik fiyatlarının oluşumunda yükseltici bir faktör olmaya devam edeceğini de hatırlatalım. Yani gazı ucuzlatarak aslında ekonomideki genel fiyat oluşumunu da etkileyecektir. Yani enflasyonu da aşağıya çekecektir.
Ezcümle, hazır doğalgaz ithalat fiyatları petroldeki düşüşün etkisiyle iyice düşmüşken, içerideki satış fiyatlarını indirmenin tam vaktidir…
Böylesi bir fırsat kaçırılırsa, yakın zamanda tekrar yakalamak çok zor olacaktır…
DOĞALGAZ İNDİRİMİNİN TAM VAKTİDİR (2)
http://enerjigunlugu.net/dogalgaz-indiriminin-tam-vaktidir-2_16020.html
...
YAZARLAR
Mehmet KARA
- Doğalgaz indiriminin tam vaktidir!
Önceki ve Sonraki Yazılar