Enerji Günlüğü - ODTÜ mezunu dört genç, elektrik iletim şebekelerindeki arızaların keşfinde kullanılacak insansız hava aracı geliştirdi. "inocop" adlı kuadrotor (multirotor) insansız hava aracı projesi, "inofab" ekibinin elinden çıkma.
ODTÜ Teknokent tarafından düzenlenen ve GE Türkiye'nin desteklenen Yeni Fikirler Yeni İşler yarışmasında sona yaklaşılıyor. Enerji alanında ilk 10'da yer alan projelerden biri de enerji iletim hatlarının kontrolünde de kullanılacak insansız hava aracı projesi.
Kuadrotor insansız hava aracı projesi, dört kişiden oluşan inofab (açılımı: inovasyon fabrikası) ekibi tarafından geliştiriliyor. Inofab, hem yarışmada finale kalan inocop projesini hem de diğer çalışmalarını Enerji Günlüğü'ne anlattı.
Ekip üyelerinden Kerem Yaşar, ODTÜ Elektronik Mühendisliği'nin çiçeği burnunda bir mezunu. "inofab" kurucu ortağı Kerem Yaşar aynı zamanda ODTÜ Makine Mühendisliği Robotik alanında yüksek lisans öğrencisi.
Merthan Öztürk ise inofab ekibinin ODTÜ Endüstri Ürünlerini Tasarımı 2013 mezunlarından... Mezuniyeti sonrası Gazi Üniversitesi'nde ürün tasarımı yüksek lisansına başlayan Merthan Öztürk, kurucuları arasında yer aldığı "inofab"ın endüstriyel tasarımcısı.
ODTÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı 2013 mezunlarından Burak Aktaş da inofab'ın bir diğer üyesi. Mezuniyeti sonrası ODTÜ'de aynı bölümde yüksek lisans eğitimine başlayan Burak Aktaş halen yine aynı bölümde Araştırma Görevlisi. Ekibin ürün tasarımcılığı görevini de üstlenen Burak Aktaş, projelerin üretim süreçlerini de takip ediyor.
İnovasyon Fabrikası'nın dördüncü üyesi ise ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2012 mezunlarından Cem Evin. Kendisi halen Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü yüksek lisans öğrencisi. Cem Evin, inofab ekibinin yazılım mühendisi olarak görev yapıyor.
inofab ekibinin projesi, "inocop" çoklu döner kanatlı türden bir insansız hava aracı geliştirilmesi üzerine. Günümüzde geniş bir kullanım alanına sahip insansız hava araçlarının en büyük problemini, uçuş sürelerinin kısalığı olarak ifade eden inofab kurucularından Merthan Öztürk, "Alternatif bir sistemle bu araçların uçuş sürelerini uzatma hedefimiz var. Bunun yanı sıra, veri alışverişini mobil şebeke üzerinden yapacak olan inocop, daha geniş bir kullanım alanı sağlıyor. Bu sayede mobil şebekenin olduğu heryerde, aracı kontrol edebilme imkanı olması planlanıyor" dedi.
Merthan Öztürk, projenin nerelerde ve nasıl kullanılabileceğine dair daha somut örnekler isteyince şunları anlattı:
"Projemizin, elektrik iletim hatlarının ve boru hatlarının bakım öncesi gözlem çalışmalarında, güneş enerjisi tarlalarında verim takibi ve rüzgar güllerinde insana ihtiyaç duymadan yapılabilecek gözlemler için kullanılmasını hedefliyoruz. İki farklı kullanım senaryosu olabilir: Sahada istenen lokasyonlarda yapılacak gözlemlerde ve tanımlı hat güzergahının rutin gözlemlerinde kullanılabilir.Bu sayede, hatlardaki muhtemel problemler rutin bir şekilde dökümante edilebilecek. Diğer bir ifadeyle, herhangi bir arıza olmadan müdahale imkanı artacak. Bu da enerji kesintisi halinde doğacak maddi zararın önüne geçmek için önemli bir süreç olduğu anlamına geliyor."
İŞ GÜVENLİĞİ SAĞLAYACAK
Ekip üyelerinden Endüstriyel Tasarımcı Burak Aktaş da inocop'ların son günlerde gündeme gelen iş kazaları ve iş güvenliği açısından da büyük önem taşıdığına dikkat çekti:
"Inocop'ların kullanımı diğer bir önemli konu olan iş güvenliği alanında da ciddi bir yenilik olacak. Çünkü normal koşullarda bir personelin tehlikeli koşullarda yapabileceği bir işlemi inocop'lar üstlenecek. Gerek elektrik iletim hatları ve boru hatları, gerekse de güneş ve rüzgar gibi alternatif enerji kaynaklarının maliyet ve kullanım verimini artırmak adına yüksek uçuş süreli 'inocop'lar ciddi bir katma değer sağlayacaktır."
UÇUŞ SÜRESİNİ UZATMAYA ÇALIŞIRKEN...
Peki kuadrotor inocop projesi fikri nereden çıktı? Bu soruya da bir diğer inofab ekibi üyesi, ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü mezunu Cem Evin cevap veriyor:
"İlk olarak, ekibimizin elektrik elektronik mühendisi Kerem, kuadkopterlerin yaygınlaşması üzerine mühendislik kabiliyetlerini kullanarak bu araçların uçuş sürelerinin artırılmasıyla ilgili çalışmalara başladı. Ardından ekip olarak, geliştirmeyi hedeflediğimiz insansız hava aracının enerji sektöründeki kullanım potansiyelini keşfettik. Bu süreçte, sektörden pek çok yetkili ve profesyonelle görüştük. İhtiyaçları tespit ettik. Bu görüşmelerimize devam ediyoruz, edeceğiz de. Çünkü hedefimiz, sadece uçan bir araç yapmak değil, sektördeki ihtiyaçlara en verimli şekilde cevap vermek."
HAYATA GEÇİRMEK İÇİN DESTEK BULMAK
Peki ekip üyelerinin projeyle ilgili bundan sonraki hedefleri neler? Şirketleri var mı ya da olacak mı? Bu sorulara da Inofab Ekibi Üyesi ODTÜ Elektronik Mühendisliği mezunu, ODTÜ Robotik Bölümü Yüksek Lisans öğrencisi Kerem Yaşar cevap veriyor:
"Kuadkopter projemiz, Sanayi Bakanlığı'nın verdiği Teknogirişim Sermaye Desteği'ni aldı. Nisan 2014'te Bilkent Cyberpark bünyesinde bir şirket kurduk. "inofab" ismindeki firmamızı "inovasyon fabrikası" haline getirme yolunda ilerliyoruz. Projelerimiz tıpkı bir fabrikada olduğu gibi belli süreçlerden geçiyor ve bunları son ürün haline de getiriyoruz. Endüstriyel tasarımcılar ve mühendislerden oluşan disiplinlerarası ekibimizle, yeni bir vizyonla inovatif ürün geliştirmedeki tüm süreçlere hizmet vermeyi hedefliyoruz. Enerji sektörü için geliştirdiğimiz bu ürünü hayata geçirmek en büyük hayallerimizden. Inocop'un enerji sektörüne ve ülke ekonomisine yapacağı katma değeri yatırımcılara anlatmak ve projenin hayata geçmesi adına destek bulmak istiyoruz."
BAŞKA BAŞARILI PROJELERİ DE VAR
Aslında inofab ekibinin tek projesi Inocop değil. Ekip olarak medikal ve yazılım alanlarında geliştirdikleri iki proje daha var. Medikal alandaki proje, Solunum Fonksiyon Testi cihazı tasarımı ve üretimi üzerine. Hastanelerin göğüs hastalıkları birimlerinde yaygınca kullanılan, şu anki uygulamalarında çok farklı zorlukların yaşandığı bir testi, geliştirdikleri bir ürünle hasta odaklı, uygulaması kolay ve hızlı bir hale getiriyor. Bu proje de ODTÜ Teknokent 2014 Yeni Fikirler Yeni İşler yarışmasında bilişim kategorisinde ilk 10'a kalmış durumda.
KAN BAĞIŞI AĞI İLE ÖDÜL ALMIŞLAR
Inofab ekibinin başka bir yazılım projesi de ülke içinde kan bağışını teşvik etmeyi hedefliyor. Bu projenin özeti de hastaneler, kan merkezleri ve donörler arasında kurulacak bir mobil uygulama sistemi kurmak. Kan bağışı ağı projesi de Haziran 2014'te Tübitak'ın düzenlediği Sosyal Girişimcilik Yarışması'nda birincilik ödülüne layık görüldü.
Mehmet KARA
